اوتیسم Autism یا درخودماندگی نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی – کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. اگر کودک شما مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شود، مطمئناً سوالات بسیاری در ذهن شما در رابطه با این بیماری و علل آن به وجود می آید. بانوی شهر شما را با این اختلال و علت های آن بیشتر آشنا می کند :
این اختلال به عنوان اوتیسم شیرخواران یا اوتیسم دوران کودکی شناخته می شود. تقریبا قبل از سن سه سالگی بروز می کند و با اختلال کلامی – غیرکلامی در ارتباط، تعامل اجتماعی و یا رفتارهای دیگر مشخص می شود. کودکان مبتلا به این بیماری اغلب دچار مشکل شدید در روابط سالم با دیگران هستند.
افراد مبتلا به این بیماری در دو بخش نقص مداوم را نشان می دهند :
1) ارتباطات مداوم اجتماعی و تعامل اجتماعی
2) الگوهای محدود و تکراری
تشخیص اوتیسم
در حال حاضر هیچ آزمایش پزشکی که قادر به تشخیص این اختلال باشد، وجود ندارد. برخی از کودکان تا قبل از تشخیص دچار تاخیر در رشد هستند و ممکن است برخی از خدمات از جمله مداخله زودهنگام یا آموزش ویژه را دریافت کنند. متأسفانه، نگرانی های والدین گاهی اوقات توسط دکتر آنها جدی گرفته نمی شود و در نتیجه تشخیص آن به تأخیر می افتد.
برای تشخیص اوتیسم، نیاز به یک تیم تخصصی متشکل از پزشک متخصص اطفال، متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک یا یک روانشناس است تا چالش هایی که اغلب تشخیص این بیماری را همراهی می کنند، بهتر حل شود.
اوتیسم چه زمانی تشخیص داده می شود؟
نشانه های این اختلال در سال های اول زندگی بروز می كند و علت اصلی آن ناشناخته است. بیمار مبتلا به اوتیسم تکامل حرکتی نرمال و طبیعی دارد. روند رشدی مبتلایان به این اختلال و نشانه ها و مشکلات آنها به شرح ذیل است :
- در یکسال اول عمر اوتیسم کودکان، به صورت عدم‌توجه شیرخوار به اشیای جامد و اسباب‌بازی، عدم علاقه به در آغوش گرفته شدن و تمایل به تنهایی نمایان می‌شود.
- در سال دوم عمر حساسیت شدید نسبت به محرک‌های بینایی، شنوایی، حرکتی و لمسی علامت اوتیسم کودکان خواهد بود.
- وقتی به سال سوم عمر می‌رسیم، رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای، عدم خلاقیت در رفتار، عدم ارتباط چشمی با دیگران و عدم تمایل به بازی با اسباب‌بازی و انداختن آنها وقتی در دستشان بگذارند، نشانه های اوتیسم کودکان هستند. در این سن رفتارهایی مانند کوبیدن سر، راه رفتن روی پنجه، حرکات چرخیدن و بازی تکراری با دست و گوش در کودکان مبتلا به این اختلال دیده می‌شود.
- مشکلات گفتاری اوتیسم کودکان به‌صورت عدم توانایی کامل تکلم، اشکال در برقراری ارتباط به‌وسیله اشاره کردن و تکرار کلمات دیگران است.
- كودكان و بزرگسالان مبتلا به این بیماری در ارتباطات كلامی و غیر كلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشكل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد. در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می شود. در این افراد حركات تكراری (دست زدن، پریدن) پاسخ های غیر معمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود. بارزترین مشکل در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.
این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبك زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.
اوتیسم بیماریی است که بیشتر با روش زندگی ارتباط دارد؛ این بیماری بیشتر در خانواده‌هایی اتفاق می‌افتد که کودک از لحاظ عاطفی و اجتماعی، به‌خوبی تربیت نمی‌شود. البته این امر در مورد کودکانی صادق است که دارای اوتیسم اولیه اند (بصورت ژنتیکی و مادرزادی).
خانواده‌ها بایستی توجه کنند که اگر فرزندشان با کودکان دیگر بازی نمی‌کند، ارتباط چشمی برقرار نمی‌کند، به کارهای تکراری علاقه‌مند است، به جای بازی با اسباب‌بازی‌های عادی و نرمال با وسایل دیگری مانند سینی ساعت‌ها و روزهای متوالی مشغول بازی می‌شود و با کودکان دیگر ارتباط برقرار نمی‌کند، باید به پزشک فوق‌تخصص مغز و اعصاب، روانشناس یا پزشک کودکان مراجعه کنند تا بررسی های لازم انجام گیرد.
علائم اوتیسم :
- حرکات تکراری بدن (تکان خوردن و یا چرخش)
- اجتناب از تماس جسمی
- تاخیر در یادگیری زبان
- تکرار کلمات یا عبارت
- ناراحت شدن از تغییرات جزئی در محیط
علت اوتیسم
پژوهشگران هنوز علت دقیق این بیماری را نمی دانند. اما به نظر می رسد مجموعه ای از عوامل در آسیب شناسی این بیماری وجود دارد.
-
ژنتیک
اولین عامل به احتمال زیاد ژن ها هستند. بررسی های ژنتیکی حاکی از این است که این کودکان ژن های غیرطبیعی را از خانواده به ارث می برند که باعث عملکرد ضعیف در برخی قسمت های مغز می شود. اوتیسم بر قسمتی از مغز اثر می گذارد که احساسات، روابط و حرکات بدن را کنترل می کند. کودکان نوپایی که مبتلا به اوتیسم هستند، دارای عملکرد مغزی غیرعادی هستند که به علت مشکلات در رشد مغز رخ می دهد.
در طی سالیان اخیر، دانشمندان تعدادی از تغییرات ژنتیکی یا جهش های مرتبط با اوتیسم را شناسایی کرده اند. پژوهش ها بیش از 100 ژن خطرناک اوتیسم را شناسایی کرده اند. در حدود 15٪ موارد، علت خاص ژنتیک فرد اوتیسمی می تواند شناسایی شود. با این حال، اغلب موارد شامل ترکیبی پیچیده و متغیر از خطر ژنتیک و عوامل محیطی است که بر رشد مغز در کودک تاثیر می گذارد.
-
محیط
واضح ترین شواهد، عوامل خطرناک زیست محیطی شامل حوادث قبل و حین تولد است. این عوامل عبارتند از :
- سن بالای والدین
- بیماری مادر در دوران بارداری
- زودرس بودن جنین
- وزن بسیار پایین هنگام تولد
- برخی مشکلات در هنگام تولد، به ویژه کمبود اکسیژن
- مادرانی که در معرض سطوح بالای آفت کش ها و آلودگی هوا هستند، امکان بیشتری برای داشتن یک کودک اوتیسمی دارند.
- به هنگام بارداری اگر از قرص های والپوریک اسید و یا تالیدوماید استفاده کنید، احتمال اینکه نوزاد شما مبتلا به اوتیسم شود زیاد است..
- دیگر عوامل
سایر عواملی که بنظر می رسد در ایجاد این بیماری اثر گذار هستند اما هنوز به اثبات نرسیده اند، شامل :
- رژیم غذایی (کمبودهای تغذیه ای در دوران بارداری)
- تغییرات مجرای گوارشی
- مسمومیت با جیوه
- عدم استفاده از ویتامین ها و املاح
مهم این است که به خاطر داشته باشید که این عوامل به تنهایی باعث ایجاد اوتیسم نمی شوند. بلکه به نظر می رسد ترکیب عوامل خطر ژنتیکی و محیطی، در ایجاد و پیشرفت بیماری دخیل اند.
نکات پایانی
- این بیماری بر حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارد.
- شواهدی برای اهمیت عواملی ژنتیکی در پیشرفت اختلال اوتیسم وجود دارد. با این حال، دلایل قطعی و دقیق نامعلوم است.
- این بیماری اغلب از زمان تولد یا قبل از رسیدن به سن سه سالگی رخ می دهد و بهترین سن درمان اوتیسم زیر سه سال است.
- اوتیسم بیشتر در پسران نسبت به دختران شایع است و به نظر نمی رسد اختلاف نژاد یا قومیت در بروزآن نقش داشته باشد.
- این بیماری درمان قطعی ندارد، بسیاری اوتیسم را یک اختلال طولانی مدت در نظر می گیرند، که می تواند به طور موثر با افزایش آگاهی عمومی و حمایت ها از بیمار آن را مدیریت کرد.
- روش‌هایی مثل رفتاردرمانی و کاردرمانی ذهنی معمولاً در درمان اوتیسم بکار می روند.
- برخی افراد مبتلا به اوتیسم خود را فردی عادی می دانند، نه افراد مبتلا به نقص؛ آن ها بر این باورند که به سادگی و با اتخاذ روشی منحصر به فرد با جهان پیرامون خود تعامل دارند.
