اختلال شخصیت چیست؟

written by ژاله نوذری 23 تیر 1397
اختلالات شخصیت چیست؟

اصطلاح شخصیت (Person) به طرز رفتار، احساسات و افکار هر فرد اشاره دارد. واژه پرسونا در زبان لاتین به ماسک یا برچسبی گفته می شود که افراد در روابط روزمره و اجتماعی خود بر چهره می گذارند و برحسب آن رفتار می کنند. اختلال شخصیت زمانی به وجود می آید که نحوه افکار، نوع عقاید و رفتار افراد در روابط اجتماعی، خانوادگی و بین فردی موجب بروز آسیب به خود یا دیگران شود. بانوی شهر شما را با انواع اختلال های شخصیت آشنا می سازد.

3طبقه اصلی اختلال شخصیت

  1. خوشه A : دارای سوءظن و شک و تردید مرضی
  2. خوشه B : هیجانی و تکانش گر
  3. خوشهC : مضطرب و اجتنابی

هر یک از این خوشه ها نوع خاصی از اختلال های شخصیتی را پوشش می دهند که به نفضیل در زیر شرح داده شده اند:

اختلال های شخصیت خوشه A اسکیزوئید اسکیزوتایپل پارانوئید
خوشه B ضد اجتماعی مرزی خودشیفته نمایشی
خوشهC وابسته اجتنابی وسواسی

برای تمایز هر نوع از اختلال های شخصیت بایستی به نوع رفتارها و ویژگی های هر فرد توجه داشته باشید. همچنین در تشخیص آن بایستی این صفات و ویژگی های بارز رفتاری و فکری، بر روابط بین فردی و یا برای خود فرد آسیب رسان باشد. در نظر داشته باشید که برای این اختلال، ممکن است معیارهای تشخیصی مختلفی وجود داشته باشد. همچنین با توجه به تنوع و گستردگی آن شاهد طیف وسیعی از نشانه های مرضی و بالینی هستیم.

اختلال شخصیت می تواند به شیوه های مختلف نشان داده شود و متخصصان روش های مختلفی برای شناسایی اختلالات شخصیت دارند. حال بانوی شهر شما را با برخی نشانه های کلی و اساسی این اختلال ها آشنا می سازد.

خوشه A

دارای سوءظن و شک و تردید مرضی

  • اسکیزوئید : این افراد تمایل شدیدی به تنها بودن و دور از اجتماع زندگی کردن دارند، به اطرافیان مظنون اند و هیچ لذتی از روابط دوستانه، خانوادگی و زناشویی (در کل در کنار دیگران بودن) نمی برند.
  • اسکیزوتایپل : این افراد به شیوه ای رفتار می کنند که دیگران آن را غیر عادی می دانند. معمولا افکار و رفتارهای عجیب و غریب دارند. به سختی می توان کسی را یافت که با آنها زندگی کرده باشد چون افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تحمل بودن در جمع را ندارند. باور دارند که دارای قدرت های خارق العاده یا حس ششم هستند در حالی که این امر در واقعیت صادق نیست.
  • پارانوئید : افرادی هستند که دارای سوءظن ذهنی خیانت، خصومت، کینه توزی می باشند. فکر می کنند که دیگران دشمنی پنهانی با آن ها دارند. ویژگی اصلی این اختلال، شکاکیت و بی‌اعتمادی به دیگران است که تظاهرات آن به صورت تمایلی است نافذ و ناموجه برای تفسیر اعمال دیگران به اعمالی که گویا به قصد تحقیر یا تهدید وی انجام شده‌است.

اختلال شخصیت - زندگی بانوی شهر

خوشه B

 هیجانی و تکانش گر

  • ضد اجتماعی : این افراد به صورت پرخاشگرانه، تکانشی و پر خطر رفتار می کنند. دارای روابط اجتماعی خطرناکی و معمولا سابقه ارتکاب جرم دارند. افراد ضد اجتماعی از اعمال خصمانه و نادرست خود پشیمان نیستند.
  • مرزی : این افراد از خودپندار سالم محروم اند. بسیار عصبانی اند و قادر به کنترل خشم نیستند. احساس خستگی و تنهایی زیاد می کنند. از نظر احساسی بی ثبات اند. افکار خودکشی دارند و یا اقدام به خودکشی کرده اند. افراد مرزی به شدت احساس پوچی و بیهودگی می کنند و از ترک شدن و رها شدن می ترسند.
  • خودشیفته : مبتلایان به این اختلال بر این باورند که دلایل خاصی وجود دارد که آنها را متفاوت، بهتر یا سزاوارتر از دیگران می کند رویاهای نامحدود موفقیت و قدرت دارند. تمایل زیاد برای جلب توجه دیگران دارند، در عین حال دیگران را استثمار می کنند.
  • نمایشی : نگرانی زیاد در مورد ظاهر خود دارند. تمایل زیاد برای چیزهای جدید و مهیج دارند. معمولا به صورت اغوا کننده رفتار می کنند. به دنبال تحت تاثیرقراردادن واکنش دیگران هستند.

خوشهC

 مضطرب و اجتنابی

  • وابسته : این افراد منفعل هستند، در تصمیم گرفتن وابسته به دیگران اند، احساس ناراحتی، ضعف و ناتوانی در تصمیم گیری و کارکردن بدون کمک و پشتیبانی می کنند. با کارهای روزانه هیچ میانه ای ندارند و سخت می توان کسی با اختلال شخصیت وابسته را یافت که شاغل باشد یا کارهای روزانه خود را انجام دهد. به شدت احساس نا امیدی و بی کفایتی می کنند و همیشه تسلیم خواسته های دیگران اند.
  • اجتنابی : این افراد بسیار مضطرب هستند، تمایل به بودن در جمع دارند اما به دلیل اضطراب نمی توانند در روابط اجتماعی خوب ظاهر شوند به همین دلیل از روابط اجتماعی اجتناب می کنند، احساس نا امنی می کنند و بسیار نگران و مضطرب هستند.
  • وسواسی : مبتلایان به این اختلال احساس نیاز به نگه داشتن همه چیز تحت کنترل خود می کنند، استانداردهای غیرواقعی برای خود و دیگران تنظیم می کنند و فکر می کنند بهترین راه برای انجام کارهاست. اگر حتی قسمت جزئی از کار، مد نظر این افراد انجام نشود آن را فاجعه آمیز تلقی می کنند و واکنش شدیدی نشان می دهند.

اختلال شخصیت - زندگی بانوی شهر

در کل بیماران دارای اختلال‌ شخصیت، صفات شخصیتی ناسازگارانه ای دارند و این صفات آن‌قدر عمیق اند که در برابر هرگونه تغییر مقاومت می‌کنند. در بیشتر مواقع این اشخاص فکر می‌کنند دیگران باید تغییر کنند تا با آن‌ها مطابقت داشته باشند. باید توجه داشت که افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی، وضعیت خود را انکار می‌ کنند اما این اختلال به وسیله روان شناسان و مشاوران قابل تشخیص، ریشه یابی و درمان است.

مطلب را به اشتراک بگذارید

مقالات مرتبط را بخوانید

بدون دیدگاه