جشن سپندارمزد (اسفندگان)، روز عشق ایرانیان و بزرگداشت زن

written by ویدا نورمحمدیان 28 بهمن 1396
جشن سپندارمزد (اسفندگان)، روز عشق ایرانیان و بزرگداشت زن

در تقویم های باستانی ایران، علاوه بر اینکه ماه ها نام داشتند، هر یک از روزهای ماه نیز به یک نام خوانده می شدند. برای مثال روز اول هر ماه را روز “اورمزد” می نامیدند. بر اساس این نام ها، هرگاه نام روز و ماه با هم یکی شود، جشنی گرفته می شد.

یکی از این جشن های باستانی ایرانی، جشن اسفندگان یا سپندارمزدگان ( لازم به ذکر است واژه سپندارمذگان اشتباه است) برابر با روز اسفند (سپندارمزد)، با ماه اسفند می شود. سپندارمزد، فرشته و ايزد بانوی اسفند ماه است. سپندارمزد در عالم مينوی نشانه ی مهر، بردباری و تواضع اهورامزدا (خداوند زرتشتیان) است و روی زمين، ایزد نگهبان زمين پاک و مظهر آن زن درستكار است.

سپندارمزد موظف است زمين را خرم، پاک و بارور نگاهداری کند. به اين جهت هر كس به كشت و كار و آبادانی جهان بپردازد، خشنودی سپندارمزد را فراهم كرده است. در اساطير آمده است كه اين فرشته بود كه برای «آرش کمانگير» تير حاضر كرد و وی را امر كرد كه برای تعيين مرز ايران و توران كمانی برگزيند.

در كتاب های مربوط به دين زرتشتيان آمده است: «سپنته آرمئيتی، فروزه ای است با ويژگی های زنانه و مادرانه يعنی مهر و عشق بی پايان و تواضع و فروتنی كه به راستی زمين نمادی نيكو بر آن است.» اين واژه يكی از فروزه های اهورایی است كه انسان نيز مي تواند آن را در خود پرورش دهد. در اين روز مادران از فرزندان خود و زنان از مردان پيشكش هایی دريافت می كنند و زنان نيكوكار، پاكدامن و پرهيزگار مورد تشويق قرار می گيرند. در فرهنگ ایران، جشن سپندارمزدگان یا اسفندگان روز عشق ایرانیان و بزرگداشت مادران و زنان لقب گرفته است.

آیا ولنتاین همان جشن سپندارمزدگان است؟

می توان با کمی اغماض گفت بلی، هر دو مفهوم پیوند ازدواج و عشق و دوستی دارد. ریشه سپندارمزدگان فلسفی، اسطوره ای و پیرامون سپاسگزاری از بخشش زمین و مادران است و ریشه ولنتاین در داستان تاریخی ممنوعیت ازدواج برای سربازان رم است.

چه زیبا که در فرهنگ غنی ایرانی، بیش از 3000 سال جشنی با مفهوم عشق و بخشش وجود دارد.

مراسم جشن سپندارمزدگان چگونه بوده است؟

در گذشته در برخی از نقاط ایران در روز اسفندگان یا سپندارمزدگان، بانوان لباس های نو می پوشیدند، زن هایی که مهربان، پاکدامن، پرهیزکار و پارسا بوده اند و فرزند نیک به جامعه تحویل می دادند مورد تشویق قرار می گرفتند.

در روز اسفندگان زن ها از مردان خود هدایایی دریافت می کردند. همچنین در این روز خاص زن ها از کارهای همیشگی خود در خانه و زندگی معاف می شدند و مردان و پسران کارهای مربوط به بانوان در خانه را انجام می دادند.

در حقیقت در روز اسفندگان یا سپندارمزدگان، بانوان نه تنها هدیه دریافت می کردند بلکه به نوعی فرمانروایی می کردند.

سپندارمزدگان - زندگی بانوی شهر

سپندارمزد، نگهبان زمین است و از آنجا که زمین مانند زنان در زندگی انسان نقش باروری و باردهی داشته، جشن اسفندگان یا سپندارمزدگان در حقیقت به مردان یادآوری می کند تا مادران و همسران خود را گرامی بدارند.

امروزه زرتشتیان ایران روز اسفند از ماه اسفند و جشن اسفندگان را روز 29 بهمن جشن می گیرند، چرا که معتقدند با تغییر گاه شمار ایرانی و جا به جا شدن روزها و اضافه شدن تعداد روزهای ماه، روز اسفند در گاه شمار باستانی برابر با روز 29 بهمن در گاه شمار کنونی است. از مناطقی که هنوز این جشن را برگزار می کنند می توان به منطقه پشتکوه استان یزد اشاره کرد، اسفندگان همچنین در روستای پندر به صورت باشکوهی برگزار می شود.

مطلب را به اشتراک بگذارید

مقالات مرتبط را بخوانید

بدون دیدگاه