فواید سیاه دانه برای سلامت بدن

سیاه دانه از گیاهان بومی جنوب غربی آسیاست و استفاده از روغن آن در این کشورها بسیار رواج دارد. روغن گرفته شده از این دانه‌ اخیراً محبوبیت فراوانی در میان متخصصان پیدا کرده و به گفته آنها، این روغن می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها از جمله، فشار خون و آلرژی ها را درمان کند. به تازگی، تحقیقی توانسته است ارتباط بین فواید سیاه دانه برای سلامتی و باکتری‌های مقاوم در برابر چندین دارو را نشان دهد.

روغن سیاه دانه حاوی مواد شیمیایی منحصر به فردی است که می‌توانند به تنهایی یا در ترکیب با مواد دیگر مؤثر واقع شوند. عناصر فعال این گیاه، فیتوکمیکال هایی هستند شامل :

• تیموکینون (Thymoquinone) : دارای خواص ضد التهابی، آنتی‌آکسیدانی و ضد سرطانی
• تیموهیدروکینون (Thymohydroquinone) : یکی از قوی‌ترین مهارکننده‌های طبیعی استیل کولین استرازهای (acetylcholinesterase) (AChE) روی زمین است.
• تیمول (Thymol) : یکی از مونوترپن‌های طبیعی موجود در روغن سیاه دانه است که به آن خواص دارویی داده است.

رایجترین کاربردهای روغن سیاه دانه و فواید آن

روغن سیاه دانه در بسیاری از جهات علمی برای بدن مفید است. تحقیقات نشان داده است که این روغن در درمان و پیشگیری از بیماری‌های زیر مؤثر است :

عفونت‌ها

سیاه دانه قادر است بسیاری از ابرمیکروب ها (Superbugs) مانند (Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus MRSA)  را از بین ببرد که غالباً در مراکز پرستاری و بیمارستانها در سراسر جهان لانه می‌کنند. عفونتهای استافی (Staph infections) در برابر آنتی‌بیوتیک‌های عادی مقاومت می‌کنند. این عفونت ها در میان افراد سالخورده شایع است؛ چراکه این افراد در معرض اقدامات پزشکی گسترده مانند جراحی، مفاصل مصنوعی، و لوله‌های داخل وریدی قرار دارند. دانشمندانی از پاکستان دریافته‌اند که بیشتر آسیب‌های عفونی به سیاه دانه حساس هستند و همین امر، به روشنی نشان می‌دهد که روغن سیاه دانه می‌تواند از تکثیر عفونت‌ها ممانعت کند.

ریزش مو

شاید یکی از مهمترین فواید درمانی روغن سیاه دانه، توانایی این روغن در جلوگیری از ریزش مو باشد. اگرچه مکانیزم ترمیم مو توسط این روغن به روشنی درک نشده است، اما احتمالاً این قابلیت ناشی از خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی آن است. روغن، فولیک‌ مو را از ریشه مو تقویت می‌کند.

دیابت

تخقیقات نشان می‌دهد که روغن سیاه دانه می‌تواند :

• به تدریج سلول های بتای لوزالمعده را بازسازی کند.
• غلظت پایین انسولین را بیشتر کند.
• گلوکز بالارفته در انسولین را کاهش دهد.

این خاصیت سیاه دانه بسیار حائز اهمیت است، چراکه این گیاه یکی از گیاهان نادر در جهان است که می‌تواند از ابتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ جلوگیری کند. براساس گفته محققانی از شورای تحقیقات پزشکی هند، روغن سیاه دانه، مانند متفورمین، مقاومت بدن در برابر گلوکز را بدون هیچ گونه عوارض جانبی بالا می‌برد. متفورمین یکی از رایجترین داروهای تجویز شده برای درمان دیابت نوع ۲ است. این دارو با عوارض زیر همراه است :

• سردرد
• سوزش سر دل
• یبوست/اسهال
• نفخ
• درد عضلانی
• درد معده
• سو هاضمه
• فلاشینگ روی پوست

کاهش وزن

روغن سیاه دانه در میان یکی از مؤثرترین درمانهای طبیعی ضد چاقی قرار دارد. این روغن به همان شیوه که به بیماران دیابتی کمک می‌کند، در کاهش وزن نیز مفید واقع می شود. این روغن، فاکتورهای افزایش وزن از جمله، جذب گلوکز در روده‌ها، اشتها، کلسترول، تری‌گلیسیریدها و سطح گلوکز خون را مهار و سرکوب می‌کند.

آسیب‌های کبدی

کبد یکی از حیاتی‌ترین ارگانهای بدن است. تقریباً تمام سموم در کبد پردازش شده، و صفرا به گوارش چربی‌ها کمک می‌کند. افرادی هستند که در نتیجه عوارض دارویی، مصرف الکل، یا بیماری،  ضعف عملکرد کبدی را تجربه کرده‌اند. این افراد می‌توانند با استفاده از روغن سیاه دانه فرایند ریکاوری و بهبود خود را تسریع کنند. یک تحقیق اخیر دریافته است که روغن سیاه دانه عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد و از ایجاد آسیب و بیماری پیشگیری می‌کند.

سرطان

محققان کرواسی فعالیت ضدتوموری تیموهیدروکینون و تیموکینون (دو عنصر موجود در سیاه دانه) را در موشها مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که این فیتوکمیکالها تکثیر سلولهای تومور‌زا را به میزان ۵۲ درصد کاهش می‌دهند. روغن سیاه دانه که سرشار از این دو فیتوکمیکال است، یک روش منحصر بفرد  برای پیشگیری و درمان سرطان از طریق برخی مکانیزمهای زیر به شمار می‌آید :

• مهار چرخه سلولی
• ضد تکثیر
• ضد متاستاز
• تولید اکسیژن واکنشی

دراین تحقیق آمده است که اثرات ضد توموری می‌تواند با سرطان‌های پروستات، روده، ریه، و پانکراس مبارزه کند.

آسم و آلرژی‌ها

مطالعات متعدد نشان داده است که روغن سیاه دانه حاوی خواص ضد آسمی است. بسته به دلیل آسم، روغن سیاه دانه گاهی مؤثرتر از داروهای رایج و سنتی دیگر عمل می کند. همین خواص باعث شده که از این روغن در برطرف کردن آلرژی‌ها استفاده شود.

گوارش

روغن سیاه دانه قادر است گوارش را بهبود بخشیده،  نفخ، درد و گاز معده را کاهش دهد. از این روغن گاهی برای مبارزه با انگل‌های روده‌ای، بدون ایجاد عوارض جانبی، استفاده می‌شود.

سلامت سیستم ایمنی

روغن سیاه دانه یک روش منحصر به فرد برای حمایت از سیستم ایمنی دارد. این روغن سرشار از ویتامین‌های B، آنتی اکسیدانها، و اسیدهای مفید است. روغن سیاه دانه عملکرد سیستم ایمنی را، بدون برانگیختن واکنش‌های ایمنی علیه بافت های بدن، تقویت می‌کند.

نکته آخر

روغن سیاه دانه حاوی عناصر طبیعی شگفت‌انگیزی است که قادرند سلامت بدن را حفظ کنند. بی‌خطر بودن این ماده تأیید شده است و هزاران سال است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، قبل از استفاده از این روغن تحت شرایط پزشکی خاص یا مصرف داروهای دیگر، حتما با پزشک خود مشورت کنید.