ماچا نوعی چای سبز است که با آسیاب کردن برگ های جوان چای و تبدیل آنها به یک پودر سبز روشن، به دست می آید. چای ماچا متفاوت از چای سبز معمولیست؛ برای استفاده از چای سبز، برگهای چای را دم کرده و سپس دور میریزیم. لوئیس چیدل، یکی از نویسندگان کتاب The Book of Matcha می گوید: ” نوشیدن چای سبز دم شده، شبیه جوشیدن برگ اسفناج در آب، خارج کردن اسفناج و نوشیدن آب آن است. شما با این کار برخی از مواد مغذی را دریافت کرده و بخش عمده و در واقع بهترین آنها را از دست می دهید. اما با چای ماچا، تمام برگ چای را می نوشید.”
دو هفته قبل از برداشت چای، کشاورزان در کنار بوته ها سایبان درست کرده و برگ های ماچا در بوته های چایی که در سایه نگهداری می شوند، رشد می کنند. سایه میزان کلروفیل موجود در برگ را افزایش داده که سبب روشن شدن رنگ سبز برگ چای و افزایش مواد مغذی آن می شود. برگها با دست چیده شده و تقریبا به فاصله اندکی پس از برداشت خشک شده و در ادامه ساقه و رگهای آنها جدا می شوند. به طور سنتی این برگها با سنگ گرانیت آسیاب شده و به پودر تبدیل می شوند.
لوئیس چیدل در این باره می گوید: “آسیاب کردن برگها در حدود یک ساعت طول می کشد. این کار در تاریکی انجام می شود تا مواد مغذی آن حفظ شود. بهترین چای ماچا متعلق به مزارع ژاپن بوده، چرا که قرنهاست در آنجا رشد پبدا کرده و بخشی از مراسم سنتی چای در این کشور محسوب می شود.”
ماچا همانند دیگر چای های سبز، دارای یک گروه از آنتی اکسیدان ها، به نام کاتچین می باشد. ماچا سرشار از کاتچینی به نام EGCG بوده که اعتقاد بر این است که خواص ضد سرطانی دارد. مقدار کافئین موجود در ماچا اندکی بیشتر از چای سبز بوده اما مقدار آن نسبت به چای سیاه و قهوه بسیار کمتر می باشد. مطالعات بهداشتی و مبتنی بر جمعیت نشان می دهد که چای سبز در جلوگیری از بیماری های قلبی، دیابت نوع 2، سرطان، کمک به کاهش وزن، کاهش فشار خون و پایین آوردن سطح کلسترول LDL موثر می باشد. چای ماچا نیز از این قاعده مستثنا نیست. همچنین مطالعات ثاثیر ماچا را در حفظ سلامت دهان و دندان، افزایش تمرکز و هوشیاری، کاهش آرتریت و تنظیم قند خون نشان می دهد. کلروفیل موجود در آن خاصیت سم زدایی از خون و کبد را داشته و در بهبود سریع زخم ها نیز موثر می باشد. علاوه بر موارد فوق به علت آنتی اکسیدان بالا در سلامت و جوانی پوست نیز تاثیر به سزایی دارد.
ماچا در صورتی که دارای بهترین کیفیت باشد، نه تنها تلخ نیست، بلکه طعم آن اندکی به شیرینی متمایل است. به طور کلی گفته می شود ماچا شیرین تر و خامه ای تر از چای سبز معمولی است. برای استفاده از پودر ماچا، حتما باید آن را در مقداری آب گرم حل کرده و سپس مصرف شود. به طور سنتی پودر ماچا را در کاسه ای با مقداری آب گرم مخلوط کرده و با همزنی از جنس بامبو به نام chasen خوب هم زده تا از تکه تکه و گلوله شدن پودر جلوگیری کنند.
پودر ماچا را می توان به مواد غذایی دیگری نظیر سوپ، کیک، شیرینی، کوکی، شیر، ماست، اسموتی و… اضافه کرده و مورد استفاده قرار داد. مصرف چای ماچا دو بار در روز توصیه می شود که بهتر است حداقل 1 یا 2 ساعت قبل از غذا مصرف شده تا مانع از جذب آهن غذا نشود. البته برای افرادی که مبتلا به ناراحتی های معده هستند، خوردن آن با معده خالی توصیه نمی شود. از این پودر به عنوان ماسک تقویتی و زیبایی برای پوست نیز استفاده شده و نوشیدن ماچا قبل از یک تمرین ورزشی، باعث افزایش 25 درصدی چربی سوزی در طول ورزش می شود.
زیاده روی در مصرف ماچا سبب ایجاد سردرد، بی خوابی، ایجاد ناراحتی های گوارشی از قبیل اسهال، یبوست و سوزش معده می شود. ماچا ممکن است حاوی فلوراید، آرسنیک و یا سرب باشد که توسط گیاه چای از خاک اطراف جذب می شود. برای خرید پودر ماچا سعی کنید حتما نوع ارگانیک آن را خریداری کنید.
مصرف چای ماچا برای کودکان، زنان باردار و شیرده و کسانیکه به علت بیماری داروی خاصی مصرف می کنند، توصیه نمی شود. در صورت تمایل این افراد به مصرف ماچا، حتما با پزشک مشورت شود.
