بر اساس علم پزشکی بهترین سن بارداری زنان 18تا 35 است. با توجه به اینکه امروزه میانگین سن ازدواج دختران و پسران نسبت به دهه های پیش بالا رفته است این سوال مطرح می شود که آیا بارداری در سنین بالا (بعد از 35 سالگی) خطراتی به همراه دارد یا خیر؟ و آیا این خطرات صرفاً مربوط به وضعیت مادر است یا جنین؟ با بانوی شهر همراه باشید تا جواب سوالات فوق را در این مقاله بررسی کنیم.
پژوهش ها نشان داده اند که بسیاری از خانم ها با وجود بارداری در سنین بالا نوزادانی سالم به دنیا می آورند و با شرایط فیزیکی حاد و پرخطری مواجه نمی شوند. با این حال دریافت مراقبت های ویژه می تواند به سلامت مادر و کودک کمک کند زیرا بارداری در سنین بالا به طور بالقوه خطراتی را برای مادر و جنین به همراه دارد.
خطرات بارداری در سنین بالا
ساعت بیولوژیک یا زیستی واقعیت زندگی است و هیچ کس نمی تواند آن را انکار کند. طبق تحقیقات علمی صورت گرفته در زمینه بارداری زنان بالای 35 سال، این مسئله محرز گردیده است که باروری در این سن خطرات مختلفی را به همراه دارد. برخی از این مشکلات در ذیل بررسی می شوند.
زمان بر بودن باردارشدن
با افزایش سن این احتمال وجود دارد که باروری به سختی صورت گیرد. از نظر علم پزشکی تخمک های زنان زیر 35 سال و بالای 35 سال از لحاظ کمیت و کیفیت متفاوت هستند. بدین صورت که زنان زیر 35 سال تخمک های فعال تر و بیشتری دارند و احتمال باروی آن نیز در سطح بالای قرار دارد. با این حال بعد از 35 سالگی تخمک های زنان هم از نظر تعداد کاهش می یابند و هم قدرت باروری آنها در سطح پایین تری قرار می گیرد. به طورکلی تخمک های زنان در سنین بالا به آسانی تخمک های زنان جوانتر بارور نمی شوند، پس به زنان بالای 35 سال که قصد بارداری دارند و در مدت 6 ماه باردار نشده اند توصیه می شود به پزشک متخصص مراجعه کنند.
دو یا چند قلوزایی
بارداری در سنین بالا معمولاً احتمال چندقلویی بودن جنین ها را افزایش می دهد. این امر به دلیل تغییرات هورمونی رخ می دهد؛ یعنی با افزایش سن احتمال بارداری دو یا چندقلویی افزایش می یابد. هر چند در این مورد استفاده از فناوری های تولید مثل جدید – مانند لقاح آزمایشگاهی – نیز می تواند نقش داشته باشد.
بارداری در سنین بالا و دیابت بارداری
دیابت بارداری نوعی از دیابت است که فقط در دوران بارداری رخ می دهد و در میان زنان بالای 35 سال شایع تر است یعنی در زمان بارداری زنان دارای سن بالاتر، بیشتر از زنان جوان به دیابت حاملگی مبتلا می شوند. در این حالت کنترل دقیق قند خون از طریق رژیم غذایی و فعالیت بدنی امری ضروری است. گاهی برای کنترل آن مصرف دارو نیز توسط پزشک تجویز می شود. در صورتی که دیابت بارداری درمان نشود می تواند خطر زایمان زودرس، فشار خون بالا در دوران بارداری و آسیب به جنین را افزایش دهد.
فشار خون بالا
تحقیقات نشان داده است که فشار خون بالا در دوران بارداری به ویژه در سنین بالا شایع تر است. برای کنترل خطرات ناشی از فشارخون بالا بهتر است بصورت مرتب به مراکز بهداشتی – درمانی مراجعه نمایید و از مشاوره تغذیه کمک بگیرید.
بارداری در سنین بالا تولد نوزادهای نارس
نوزاد نارس به نوزادی گفته می شود که وزن کمتر از 2/5 کیلو داشته باشد و یا زودتر از موعود به دنیا بیاید. معمولاً سن مادران نوزادان نارس بالای 35 سال است. اغلب نوزادان نارس دارای مشکلات پیچیده و جدی پزشکی هستند و در بدو تولد باید در بخش های ویژه نوزادان NICU بستری شوند.
بروز ناهنجاری های کروموزومی
خطر ناهنجاری های کروموزومی در جنین های دارای مادر بالای 35 سال بیشتر است. شایع ترین ناهنجاری کروموزمی مرتبط با سن مادر «سندروم داون» است. کودکان مبتلا به سندروم داون دارای عقب ماندگی ذهنی خفیف یا شدید هستند.
افزایش خطر سقط جنین
خطر سقط جنین در بارداری های سنین بالا بیشتر است. به طور کلی خطر سقط جنین با افزایش سن، افزایش می یابد. تحقیقات نشان می دهد که کاهش کیفیت تخمک ها (به دلیل تغییرات هورمونی در سنین بالا)، همراه با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن پزشکی مانند فشار خون بالا و دیابت، می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
نکته: برخی از تحقیقات علمی نشان داده اند که علاوه بر سن مادر، بالابودن سن پدر نیز بر وضعیت سلامتی جینین تاثیرگذار است. هر چند در این زمینه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
راهکارهایی برای پیشگیری یا کاهش خطرات بارداری در سنین بالا
- حضور به موقع و منظم به مراکز بهداشتی – درمانی
- بررسی وضعیت قند خون
- بررسی فشار خون بطور مرتب
- انجام مشاوره های بارداری
- انجام مشاوره تغذیه (بررسی میزان اسید فولیک، کلسیم، آهن، ویتامین های ضروری)
- انجام فعالیت های بدنی سبک (ورزش های دوران بارداری و یا پیاده روی منظم)
