لایه برداری پوست یا Peeling به معنی برداشتن یک قشر سطحی از روی پوست است. این عمل در اصطلاح پیلینگ یا لایه برداری سطحی گفته می شود که یک لایه سطحی از سلول های مرده پوست که حاوی جوش، جای جوش و لکه های قهوه ای روی پوست است، برداشته می شود. در نتیجه این عمل، مشکلات پوستی مانند کدر یا زبر بودن، منافذ باز و چروک های ریز از بین رفته و پوست حالت شاداب و با طراوت پیدا می کند.
لایه برداری پوست از چه زمانی آغاز شد؟
از زمان های گذشته جلوگیری از روند پیر شدن پوست از طریق حفظ و نگهداری جوانی و سلامت پوست یکی از دغدغه های فکری بشر بوده است. پوست اولین جایی است که مورد قضاوت دیگران قرار می گیرد. سابقه استفاده از اسیدهای زیبایی و استفاده از شیر در حمام توسط کلئوپاترا و یا استفاده رومیان از وان شراب به اعصار گذشته باز میگردد. نخستین اقدام عملی پیلینگ به دهه 1870 باز می گردد، که از آن به منظور لایه برداری پوست استفاده می شد. در اواخر دهه 30 در ایالات متحده «آنتوانت لاگاس» اقدام به پیلینگ کرد. وی از روش پدرش که پزشکی فرانسوی بود برای بهبود اسکارهای ناشی از جراحات جنگ پیروی می کرد.
فواید لایه برداری پوست
این روزها و با پیشرفت زندگی صنعتی و آلودگی های محیطی و از همه مهمتر نازک شدن رو به ازدیاد لایه اوزون که خود نقش بسزایی در فیلتر اشعه ماورا بنفش خورشیدی بازی می کند و پوست انسان در این میان از همه اعضا در دسترس تر و آسیب پذیرتر است، پوست نیاز مبرمی به حفاظت از این عوامل مضر زیست محیطی دارد. از عوارض سو تابش اشعه فرابنفش می توان به لکه های پوستی، کک و مک، تلانژکتازی، کراتوزهای آفتابی، تغییر رنگ پوست و ایجاد چین و چروک روی پوست اشاره نمود. برای درمان پوست های آسیب دیده مجموعه ای از روش ها به نام پیلینگ صورت می گیرد که موجب تصحیح بسیاری از مشکلات اپیدرم و یا درم می شود.
انواع لایه برداری پوست
یک نوع تقسیم بندی براساس نوع عامل لایه بردار وجود دارد. این نوع لایه برداری حتما باید تحت نظر متخصص انجام گیرد.
پیلینگ شیمیایی
لایه برداری شیمیایی به معنی تخریب و برداشت کنترل شده لایه هایی از پوست بواسطه ترکیبات شیمیایی با هدف محو آثار باقیمانده از جوش و آکنه، بثورات جلدی، کک و مک و انواع لکه های پوستی است. پیلینگ بسته به عمق آن از یک روز تا دو هفته به طول می انجامد و پس از دوره پوسته ریزی، پوستی جدید جایگزین می گردد. عمق پیلینگ به غلظت ماده مصرفی، تعداد دفعات مصرف و مدت زمانیکه روی پوست می ماند، بستگی دارد. از اینگونه مواد می توان به سالسیلیک اسید، اسیدلاکتیک، اسید کربولیک (فنل) اسیدتری کلرواستیک، رزور سینول، اسیدتینوئیک اشاره نمود.
پیلینگ مکانیکی یا Dermabrasion
که طی آن بوسیله وسایل الکترومکانیکی خاص، پوست سائیده می شود و در رفع اسکارهای عمیق تر ناشی از آکنه کاربرد بیشتری دارد.
پیلینگ لیزری
در سال های اخیر صورت می گیرد. در حال حاضر از دو نوع لیزر برای لایه برداری استفاده می شود. لیزر دی اکسید کربن، لیزر اربیم یا گ که در این دو نوع لیزر از خواص تبخیر آب و نکروز گرمایی آنها برای لایه برداری پوست استفاده می شود.
انواع پیلینگ پوست براساس عمق لایه برداری پوست
پیلینگ سطحی
ملایم ترین نوع لایه برداری پوست است که به صورت سرپایی و بدون نیاز به بی حسی، با استفاده از فرآورده های حاوی یک اسید رقیق روی انواع پوست ها قابل اجراست. اساساً اپیدرم یا روپوست را مورد عمل قرار می دهد و در موارد چین و چروک های ظریف ناشی از آفتاب، کک و مک، لکه های بارداری و تغییرات رنگ پوست، اسکارهای خفیف آکنه و ضایعات آفتابی خفیف بکار می رود. پوسته ریزی اندکی به مدت 3 تا 5 روز ایجاد می شود و یک هفته بعد قابل تکرار است. باید توجه داشت که آثار مثبت این نوع پیلینگ چندان محسوس نبوده، قادر به حذف کامل چین و چروک یا لکه های پوستی نمی باشد. لذا برای کسب نتایج مطلوب، تکرار آن الزامی است.
لایه برداری متوسط
این نوع لایه برداری پوست عمیق تر و موثرتر از پیلینگ سطحی بوده و به درم یا پاپیلر می رسد و ترمیم آن حدود 7 تا 8 روز طول می کشد و در صورت نیاز، چند هفته بعد می توان آن را تکرار کرد. از آنجاییکه پیلینگ متوسط موجب سوختگی درجه دو پوست می گردد، عوارض آن از نوع قبلی بیشتر است و چند روز استراحت در منزل الزامی است.
احتمال بروز درد و تورم خصوصاً در مناطق اطراف چشم وجود دارد. هدف از انجام پیلینگ متوسط از بین بردن چین و چروک های خفیف تا متوسط، پیگمانتاسیون و لکه های پوستی، ضایعات جلدی و سایر آثار درازمدت ناشی از تشعشعات خورشید است.
پیلینگ عمیق
در این نوع لایه برداری ماده موثره اغلب ترکیبات فنلی می باشد، به درم رتیکولر و لایه های عمقی پوست نفوذ می کند و موجب سوختگی درجه دو می شود. در موارد ضایعات عمیق مانند چین های عمیق پوستی و اسکارهای شدید آکنه و بیمارانی که دچار پیری پوست ناشی از آفتاب بوده ولی مایل به جراحی نیستند استفاده می شود. از سایر انواع پیلینگ موثرتر ولی عوارض جانبی شدیدتر دارد. جایگزینی پوست جدید از 10 تا 14 روز بعد آغاز می شود. بنابراین پوست تا 3 هفته قرمز و ملتهب بوده، درمان کامل آن ممکن است تا چندین ماه به طول بینجامد. استراحت در منزل پس از انجام این نوع پیلینگ الزامی است.
برای انجام هرگونه لایه برداری پوست یا پیلینگ حتما با پزشک یا متخصص مشورت کرده و طبق دستورات پیشروی کنید. پوست شما در حفظ سلامتی و زیبایی بسیار موثر و مهم است.
