چگونه از دروغ گفتن کودکان جلوگیری کنیم؟

written by ژاله نوذری 26 شهریور 1398
دروغ گفتن کودکان

دروغ گفتن غالباً به عنوان یکی از مهمترین تخلف های روابط شناخته شده است. همه ما از دروغ گفتن بیزاریم و همه می دانیم که نباید دروغ بگوییم. بیشتر کودکان دروغ گفتن را از حدود سه سالگی شروع می کنند. سه سالگی زمانی است که کودکان به درک اینکه اطرافیان توانایی خواندن ذهن آنان را ندارند، دست می یابند. بنابراین آنها احساس می کنند که می توانند چیزهایی بگوید که صحیح نیست یا واقعیت ندارد. بهتر است از همان دوران کودکی، فرزندان خود را به داشتن صداقت و حقیقت گویی تشویق کنید و با دروغگویی و یا رفتاری که منجر به دروغ گفتن کودکان می شود، برخورد داشته باشید.

در این مقاله بانوی شهر شما را با دلایل دروغ گفتن کودکان و راهکارهای جلوگیری از آن آشنا می سازد.

دروغ گفتن کودکان

جالب است بدانید که شروع دروغ گویی از سه سالگی است اما اوج دروغ گفتن کودکان در سنین 4-6 سالگی می باشد. در این سن اکثر والدین یا مراقبان اصلی کودک از حالت صورت و لحن صدای وی متوجه دروغگویی می شوند و در صورت توضیح خواستن معمولاً کودکان این سن با مشکل مواجه می شوند. اما با بزرگتر شدن کودکان، آنها می توانند متبحرانه تر دروغ بگویند و در زمان بازخواست نیز کمتر دچار مشکل شوند. همچنین دروغ­ها پیچیده تر می شوند، زیرا کودکان خزانه کلمات بیشتری دارند و در مورد واکنش های دیگران شناخت بهتری کسب نموده اند. با توجه به این مسائل یک سوال اصلی به ذهن خطور می کند و آن این است که دلیل دروغ گفتن کودکان چیست؟

 چرا کودکان دروغ می گویند؟

دلایل زیادی برای دروغ گفتن کودکان وجود دارد، از رشد و تکامل گرفته تا رفتار آموخته. اما یک واقعیت وجود دارد و آن این است که اغلب آنطور که بزرگسالان یا والدین فکر می کنند دروغ گفتن کودکان تعمدی نیست. بسته به سن کودکان، محو شدن خطوط واقعیت – خیال، تفکر خیالی و آزمایش و خطا می تواند دلایلی برای دروغ گفتن آنها باشد. بسیاری از دروغ ها به سادگی گفته می شوند و برخی برای جلوگیری از صدمه زدن به احساسات شخصی بکار گرفته می شود. گاهی نیز به نظر می رسد کودکان متولد شده اند تا بگویند “من این کار را نکردم!”

دروغ گفتن کودکان

دلایل اصلی دروغ گویی در زیر شرح داده می شود.

  • امروزه تحقیقات بسیاری نشان داده است که کودکان دارای تفکر هستند. ژان پیاژه روان شناس برجسته حوزه روان شناختی، کودکان را دانشمندان متفکر نامیده است. از نظر متخصصان کودکان در دنیای خیالی خود بازی می کنند و گاهاً این بازی های خیالی به واقعیت راه می یابند. کودکان با داشتن این تخیلات معمولاً این گونه خود را توجیه می کنند که این دروغ ها اشکالی ندارند.(هر چند ممکن است ناامیدکننده به نظر برسد اما یکی از بهترین راه های یادگیری رفتارهای اجتماعی همین بازی های تخیلی است).
  • برخی از کودکان پیام های متفاوتی را دریافت می کنند. این تفاوت در ارتباطات موجب دروغ گویی می شود زیرا کودکان هنجارهایی را یاد می گیرند که بسیار پیچیده هستند و علیرغم آن، نوع واکنش ها و رفتارهای والدین نیز منعطف و متفاوت هستند.
  • الگوهای یادگیری کودکان صرفاً والدین نیستند بلکه آنان از طریق یادگیری مشاهده ای نیز مطالب بسیاری می آموزند. یکی از این منابع یادگیری مشاهده ای تلویزیون است. کودکان با نگاه کردن به برخی برنامه های تلویزیونی بصورت غیرمستقیم رفتارهایی همچون دروغ گفتن (مثلا در طنز و …) را مشاهده می کنند که ممکن است بر رفتار و گفتار آنان تاثیر مستقیم داشته باشد. این کودکان رفتارهای نادرست خود را به جای نامناسب بودن خنده دار توصیف می کنند و از ماهیت اصلی دروغ گفتن اطلاعی ندارند.

دروغ گفتن کودکان

  • مسئله مهم دیگر این است که کودکان درک نمی کنند که واقعیت ثابت است. آیا تاکنون امیدوار بوده اید که فقط با آرزو کردن چیزی را می توانید تغییر دهید؟ کودکان نه تنها به این امر امیدوار هستند، بلکه معتقدند که حتمی است. تا حدود هفت یا هشت سالگی، کودکان معمولاً خطی مبهم بین واقعیت و خیال می بینند و نمی دانند که واقعیت برای همیشه ثابت است. آنها فکر می کنند تفکر آرزو واقعاً مؤثر است. آنها به قهرمانان فوق العاده و توانایی آنها در تغییر واقعیت ها اعتقاد دارند. بنابراین وقتی می گویند که این کار را نکرده اند، منظور آنها این است که آرزو می کنند که آنها این کار را نکرده اند و یا در تلاشند که این امر را درست کنند.

راهکارهای جلوگیری از دروغ گفتن در کودکان

اگر فرزند شما عمداً دروغ بگوید، اولین گام این است که به او بگویید که دروغ گفتن کار درستی نیست. او همچنین باید بداند که چرا نباید دروغ بگوید.

مرحله بعدی استفاده از تشویق یا تنبیه است که هر دو جزو روش های تربیتی اند و نحوه بکارگیری آنها بسیار اهمیت دارد. در این راستا بهتر است رفتار نادرست را از شخصیت خود جدا کنید. برای مثال به کودک بگوید که این تنبیه به دلیل رفتار او (دروغ گفتن) است. در مراحل بعدی می توانید از تشویق استفاده کنید.

برای تشویق فرزندان به حقیقت گویی مقاله تشویق فرزندان به “ حرف گوش کردن ” را بخوانید.

دروغ گفتن کودکان

تشویق کودکان به حقیقت گویی

هنگامی که کودکان به اندازه کافی بزرگ شده اند که تفاوت بین واقعیت و تخیل را درک کنند، بهتر است که آنها را در گفتن حقیقت تشویق و حمایت کنید.

  • شما می توانید این کار را با تأکید بر اهمیت صداقت در خانواده و کمک به کودکان در درک آنچه می تواند در صورت دروغ گفتن رخ دهد، انجام دهید. وقت بگذارید و با فرزند خود آرام صحبت کنید و به او بگویید که دروغگویی او چه احساسی به شما می دهد، چگونه بر روابط وی با والدین تأثیر می گذارد و اگر خانواده و دوستان نسبت به وی بی اعتماد شوند چه پیامدهایی خواهد داشت.
  • در مورد مضرات دروغ گفتن و فواید گفتن حقیقت با فرزندان خود صحبت کنید. به عنوان مثال از این جملات استفاده کنید: “اگر پدر به او دروغ می گوید، مادر چه احساسی خواهد داشت؟” یا “وقتی شما به معلم دروغ می گویید چه اتفاقی می افتد؟”
  • به کودک خود کمک کنید تا در شرایطی قرار نگیرد که مجبور به دروغگویی شود. به عنوان مثال، اگر از فرزندتان می پرسید که آیا شیر خود را ریخته است، ممکن است وسوسه شود که دروغ بگوید. برای جلوگیری از این شرایط بهتر است از جملات بهتری استفاده کنید به عنوان مثال بگویید که” من دیدم که کاملاً تصادفی شیر شما روی زمین ریخت پس بیا آن را تمیز کنیم.”
  • وقتی فرزند خود را به انجام کار اشتباه خود را پذیرفت و دروغ نگفت؛ رفتار فرزند خود را ستایش کنید. به عنوان مثال:”من بسیار خوشحالم که شما به من گفتید چه اتفاقی افتاده است.”
  • برای گفتن حقیقت الگویی مناسب باشید.
  • برای تشویق کودک خود به راستگویی از شوخی استفاده کنید.
  • به فرزندتان اطمینان دهید که اگر حقیقت را بگوید در امان خواهد بود و تنبیه نخواهد شد.

دروغ گفتن کودکان

بعضی از کودکان ممکن است غالباً در مورد رفتارهای جدی، منفی و حتی غیرقانونی مانند سرقت، آتش سوزی یا صدمه زدن به حیوانات دروغ بگویند. اگر نگرانی شما در مورد رفتار پرخطر فرزندتان است پس از متخصص و مشاور کمک بگیرید.

والدین بهتر است بدانند که باید الگوی خوبی باشند. والدین مدل های نقش فرزندانشان هستند. اگر دروغ بگویند، آنها نیز دروغ می گویند. اگر تقلب کنند، آنها نیز متقلب خواهند بود. اگر واقعیت را بگویند حتی وقتی دشوار باشد، آنها نیز راستگو خواهند بود.

در پایان، دروغ گویی در سنین پایین به مشکلات جدی در بزرگسالی تبدیل نمی شود اما داشتن الگوی مناسب و رفتار صادقانه والدین، درنظر گرفتن پاداش برای راستگویی و همچنین درک تفاوت بین حقیقت – دروغ و قواعد پیچیده اجتماع باعث کاهش دروغگویی در کودکان می شود.

مطلب را به اشتراک بگذارید

مقالات مرتبط را بخوانید

بدون دیدگاه