جرم یا پلاک (Plaque) لایه ای نرم و چسبنده است که در خارج از دندانها و برروی خط دندان ایجاد می شود. همه افراد با رعایت بهداشت دهان و دندان می توانند از ایجاد جرم روی دندان جلوگیری کنند ولی برخی افراد بهداشت دندان را جدی نمیگیرند و به سلامت دندان خود توجهی نمیکنند. این مسئله موجب ایجاد جرم برروی دندان میشود. در صورت ایجاد شدن جرم بر روی دندان ها در مراحل اول با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان این پلاک ها رفع می شوند. اما در صورت ماندگاری بیش از حد، این پلاک ها به جرم هایی سخت به نام Tartar (به رنگ زرد- قهوه ای) تبدیل می شوند که برای رفع آن به مداخلات درمانی همچون جرم گیری دندان توسط دندانپزشک نیاز است.
بانوی شهر شما را نحوه انجام جرم گیری توسط دندانپزشک و همچنین با روش های خانگی جرم گیری دندان آشنا می سازد.
جرم دندان چگونه ایجاد می شود؟
هنگامی که غذا می خورید، باکتری هایی از مواد غذایی به اسید تجزیه شده و با بزاق دهان ترکیب می شوند و پلاک یا جرم را برروی دندان ایجاد می کنند.
عدم رعایت بهداشت دهان و تشکیل شدن این جرم ها می تواند باعث بوی بددهان، پوسیدگی دندان، تغییر رنگ دندان ها و بیماری لثه شود. پژوهش های انجام شده اخیر نشان داده است که بین بیماری لثه و بیماری هایی همچون پنومونی، بیماری زوال عقل(آلزایمر) و بیماری های قلبی – عروقی رابطه وجود دارد.
جرم گیری دندان
توسط خود فرد
هر فردی می تواند با استفاده از مسواک و نخ دندان مانع از تشکیل پلاک برروی دندان شود یا جرم های به وجد آمده را سریعا از بین ببرد. رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای جرم گیری دندان است. انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) توصیه می کند دو بار در روز از خمیر دندان فلوراید استفاده کنید.
افراد می توانند با استفاده از مسواک دستی بهداشت دندان را رعایت کنند. با این حال، بررسی های انجام شده در زمینه بهداشت سالمندی(2014) نشان می دهد که استفاده از مسواک برقی برای سالمندان در حذف پلاک ها و کاهش بیماری لثه موثرتر است.
پس از مسواک زدن دندان ها، دهان را با دهانشویه بشویید. بسیاری از دهانشویه های حاوی فلوراید هستند که از دندان در برابر پلاک ها محافظت می کنند.
جرم گیری دندان توسط دندانپزشک
جرمهای سخت دندان موجب میشوند که حساسیت عصبهای دندان نسبت به موادغذایی سرد و گرم کاهش یابد و زمانی که جرم گیری دندان انجام می شود این حساسیت مجدداً ایجاد شود. برخی افراد تصور می کنند که جرم گیری موجب آسیب به دندان می شود ولی این تصور اشتباه است زیرا دندانپزشک با استفاده از قلم دستگاه جرمگیری و ایجاد لرزش و ضربه‌های کوتاه روی جرم، فقط آنها را از بین می‌برد. معمولاً جرمگیری دندان دردی ندارد و جرم ها با استفاده از دستگاه مخصوص تراشیده می شوند و به دندان ها آسیبی نمی رسد.
جرم گیری دندان با روش های خانگی
مسواک زدن با نوشابه گازدار
مسواک زدن با نوشابه راهی ایمن و موثر برای ازبین بردن جرم دندان است.
مسواک زدن با جوش شیرین
جوش شیرین دارای خواص ضد میکروبی است که ممکن است از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. تحقیقات نشان می دهد که ترکیب جوش شیرین با آب لیمو می تواند به میزان قابل توجهی سطوح جرم را کاهش دهد.
استفاده از روغن نارگیل
استفاده از روغن نارگیل راهی آسان برای از بین بردن باکتری ها در دهان است. روغن نارگیل حاوی اسید لوریک، اسید چرب با خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است
پژوهش انجام شده در سال 2015 برروی 60 نوجوان دارای پلاک برروی دندان نشان داد که استفاده از روغن نارگیل باعث کاهش 50 درصدی پلاک دندان می شود.
نحوه استفاده
- یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل گرم را در دهان قرار دهید.
- اطراف دهان را با روغن نارگیل به مدت 5 تا 10 دقیقه بشویید.
سایر روغن های موثر در این زمینه عبارتند از:
- روغن زیتون
- روغن بادام
- روغن کنجد
ترکیب آلوئه ورا و گلیسیرین
در دهه های اخیر مزایای استفاده از ژل آلوئه ورا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. آیا می دانستید که می توان از آن برای محافظت از دندان ها دربرابر پلاک ها نیز استفاده کرد؟ شما می توانید یک فنجان آب را بجوشانید و آن را با نصف فنجان جوش شیرین یا نوشابه و یک قاشق چایخوری از ژل آلوئه ورا ترکیب کنید. سپس مقدارکمی آب لیمو و چهار قاشق چای خوری گلیسیرین را به آن اضافه کنید. این ترکیب در جرم گیری دندان موثر است.
استفاده از پوست پرتقال
شما می توانید پوست پرتقال را مستقیما بر روی دندان های خود قرار دهید و این کار باعث افزایش سلامت مینای دندان می شود. شما همچنین می توانید پوست پرتقال را خیس کنید و آن را روی قسمت جرم دندان قرار دهید. 5 تا 10دقیقه صبرکنید وسپس آن را بشویید. شما بعد از این کار متوجه می شوید که دندان هایتان سفید شده اند.
برای داشتن دندان های سفید مقاله روش های سفید کردن دندان را مطالعه کنید.
خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه
مصرف روزانه میوه و سبزیجات نه تنها برای سالم ماندن دندان لازم است بلکه به جرم گیری آنان نیز کمک می کند. سبزیجات دارای ترکیب فوق العاده ای هستند. آنها برای سلامتی جسمی عالی هستند و دندان ها از این مسئله مستثنا نیستند. برای کاهش جرم دندان بهتر است از مصرف سیب، کرفس و هویج غافل نشوید. بهتر است بدانید که انجیر حاوی ترکیباتی است که با باکتری های دندان مبارزه می کند.
نتیجه گیری
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پس با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از تشکیل جرم روی دندان جلوگیری کرد و احتمال بیماری های لثه یا پوسیدگی دندان را کاهش داد.
