اوت کوتور (Haute Couture) یک اصطلاح فرانسوی است که برای مدهای سطح بالا بکار برده می شود. در ترجمه دقیق کلمه می توان گفت Couture (کوتور) یعنی دوختن لباس یا سوزن کاری و haute (اوت) به معنی ظریف و یا بالا است. و روی هم رفته این اصطلاح به معنای دوختن لباس در سطح عالی معنی می دهد که برای طراحان درجه یک و پیشگام استفاده می شود.
یک لباس مدل Haute Couture کاملا منحصر به فرد و دست دوز بوده و به طور خاص برای یک نفر با اندازه گیری های مشخص و متناسب بدن او تولید می شود.
می توان شروع اوت کوتور را در قرن نوزدهم دانست. در این زمان، خیاط ماهر بریتانیایی، چارلز فردریک وُرث Charles Frederick Worth، که به عنوان “پدر” اوت کوتور شناخته می شود، شروع به دوخت لباس برای زنان کرد. این اولین بار بود که یک مرد، لباس زنانه تولید می کرد. البته طرح های او معمولی نبودند. طرح های ورث به دلیل سبک خاص و استفاده از پارچه ها، سنگ ها و روبان های مرغوب، قیمت های بالایی داشتند. مشتریان او شامل نجیب زادگان، اشراف و درباریان اروپا بودند که در پی مشاوره او برای انتخاب لباس، با یکدیگر رقابت می کردند. این تغییر قابل توجه، حرفه طراحی مد لباس زنان را برای مردان، تبدیل به یک تجارت پردرآمد کرد. ورث به طور مستقیم با صنایع ابریشم فرانسه کار می کرد تا بتواند به محصول اصل و با کیفیت برای تولید منسوجات لوکس دسترسی داشته باشد که همین اوریجینال بودن، امضای تولیدات او بود.
ورث خواسته یا ناخواسته نوآوری هایی را معرفی کرد که امروزه نیز استانداردهایی برای اوت کوتور هاست. آنها سالن های پر زرق و برقی را در پاریس ایجاد کردند که مشتریان ثروتمند به جای خیاطی در خانه های خود، به آنجا مراجعه می کردند و می توانستند از بین مدل های مختلف، طرح مورد نظر خود را انتخاب کنند. آنها همچنین برای برخی از افراد، از مانکن های زنده برای اندازه گیری و دوخت لباس استفاده می کردند. و به این ترتیب، سیستم تولید لباس های لوکس اوت کوتور ایجاد شد.
پس از آن بود که اوت کوتورها در پاریس، یک سیستم مد منحصر به فرد ایجاد کردند که یک طراح مد را، به عنوان یک هنرمند اعتبار داد و طراح توانست “نام” خود را به عنوان یک مقام بین المللی برای طراحی لباس های لوکس مطرح کند. از آن پس کوتورها صرفا صنعتگران ماهر محصوب نمی شدند. بلکه هنرمندانی خلاق با نام های قابل شناسایی بودند که نامشان روی نوارهای پِتِرشام به دقت چاپ یا بافته شده بود که این نوارها خیلی با احتیاط به لباس دوخته می شدند. و این سرآغازی برای طراحی برچسب های مخصوص طراحان بود.
با اوج گرفتن صنعت مد و ظهور برندهای مختلف، هر برند تجاری اوت کوتور مخصوص خود را تاسیس کرد. بسته به اینکه در کدام خانه طراحی Haute Couture، لباس دوخته میشد، هزینه لباس را از حدود 10.000 تا 40.000 پوند برای یک پیراهن ساده و یا اغلب فراتر از آن می توان تخمین زد. به عنوان مثال در سال 2002 یک دست کت و شلوار Chanel در حدود 20.000 پوند قیمت داشت. تا اواسط سال 2004 نیز هزینه قابل پرداخت برای یک دست لباس شب در حدود 50.000 پوند بود. که البته این مبالغ در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. برای اغلب افراد، درک اینکه چرا قیمت ها تا این حد زیاد است، دشوار می باشد. اما این هزینه در قبال خدمات، کارکرد، اصالت، طراحی منحصر به فرد و مواد عالی و باکیفیت پرداخت می شود.
مشتری های Haute Couture به خوبی می دانند که لباس مطلوب و مورد نظرشان، تنها با برش های دقیق و وسواس گونه، دوخت های بسیار ظریف بدست می آید. مدت زمان لازم برای انجام کار دستی مورد نياز برای توليد لباس به اين روش، بین 100 تا 150 ساعت برای یک دست کت و شلوار و تا 1000 ساعت برای يک دست لباس شب زيبا و تزئین شده است. لباس شب ممکن است شامل هزاران دانه تزئینی باشد که با دست دوخته شده که اغلب توسط متخصص گلدوزی ومنجوق دوزی شرکت مشهور پاریسی لوساژ Lesage، انجام می شود که در سال 1922 توسط آلبرت لوساژ تاسیس شده است.
خانه کوتور شنل، حدود 150 مشتری ثابت دارد که این نوع لباس را خریداری می کنند و خانه کوتور Dior نیزدر حدود 20 لباس عروس در سال تولید می کند.
پارچه های موجود در خانه های اوت کوتور، بسیار لوکس و شامل آخرین پارچه های جدید و گرانبهای ابریشم، پشم های خوب، ترمه و پارچه های کشمیری، پارچه های نخی و کتانی، چرم، جیر و حتی پوست و یا خز می باشند. طراحی و رنگ یک پارچه، ممکن است به طور انحصاری برای این یک خانه Haute Couture طراحی شده باشد. متخصصان تولید اکسسوری یا لوازم جانبی، کلاه، نوارها، دکمه ها، کمربندها، جواهرات، کفش و.. را با الهام از طرح پارچه و متناسب با آن، به خوبی طراحی کرده و می سازند تا تکمیل کننده پارچه ها باشند و به این ترتیب ایده های مد بوجود می آیند. علاوه بر ساخت فوق العاده یک ایده تازه، انتشار آن در سطح بین المللی توسط افراد معروف نیز در تعیین قیمت تاثیر زیادی دارد.
طراحان، طرح های اولیه خود را با استفاده از موسلین، پیاده می کنند و یا از پارچه های کتانی مخصوص بوم نقاشی و یا پارچه های پنبه ای بهره می برند. به این مدل نمونه های تهیه شده در زبان فرانسه توئل Toiles گفته می شود که سبب صرفه جویی در استفاده از پارچه های گران قیمت شده که می تواند برای هر متر حدودا 100 پوند هزینه در برداشته باشد.
طراح حتی در انتخاب جای دکمه ها با دقتی وسواس گونه عمل می کند و صاف بودن و انحنای خطوط خاص، برای او از اهمیت ویژه برخوردار است. هنگامی که طراح راضی شد، کارکنان خود را به منظور دوخت لباس، هدایت می کند. یک خیاط از آغاز تا پایان کار روی لباس نظارت خواهد کرد. برش و اتمام کار در یک اتاق انجام می شود و مدیر کارگاه، مسئول همه آن چیزیست که در آن اتاق تولید شده است.
برای پُرو یک لباس در کارگاه، حداقل 15 کارمند تمام وقت کار می کنند. همچنین خانه های اوت کوتور باید 20 کارمند فنی تمام وقت در یکی از کارگاه های خود داشته باشند.
کارکنان با توجه به تکنیک ها و مهارت های خیاطی خود، در قسمت های مختلف بکار گرفته می شوند. قسمت دوخت، به دو منطقه تقسیم می شود: دوخت پیراهن برای زنان و کت و شلوار برای مردان. قسمت های دیگر اوت کوتور شامل قسمت فروش و سالنهاست که توسط یک بانوی فروشنده کنترل می شود.
هنگامی که یک مشتری تصمیم به سفارش یک لباس Haute Couture می گیرد، ابتدا باید قبل از سفر به پاریس، قرار ملاقاتی را با یکی از خانه های طراحی هماهنگ کند. گاهی اوقات مدل لباس های این مجموعه ها، در خارج از کشور نیز ارائه می شوند و بعضی از خانه های کوتور ویدیویی از محصولات خود به خریداران ارائه می دهند. پس از یک قرار ملاقات، پیگیری سفارش مشتری توسط فروشنده دنبال می شود. فروشنده و گروهش، مسئول سفارش و نظارت بر پُرو خریداران بوده و در مقابل ارائه خدمات، کمیسیون خود را دریافت می کند. برخورد عوامل، از لحظه ای که مشتری وارد سالن می شود تا تمامی مراحل پرو و تحویل کار، در نهایت خوش خلقیست.
مشتری پس از انتخاب مدل لباسی که میخواهد، اندازه هایش گرفته می شود و باید برای 3 پُرو و یا گاهی اوقات بیشتر، آماده شود. پس از پُرو و انطباقاتی که صورت می گیرد، لباس به اصطلاح روی تخت (روی میز) گذاشته می شود mis à plat. این اصطلاح در واقع به این معناست که لباس روی میز گذاشته شده، قطعاتی به آن اضافه و یا جدا شده، مجددا تنظیم و برای پرو بعدی آماده می شود.
فروش مدل های تولید شده در یک سال، برای اوت کوتورها کم و به ندرت بیش از 1500 فروش برای هر خانه است. البته جای تعجب نیست. در واقع فقط حدود 3000 زن در سراسر جهان می توانند مشتری Haute Couture باشند و از عهده پرداخت هزینه های آن بربیایند و از این میان، کمتر از 300 نفر خریدار دائم هستند.
به همین دلیل پیش بینی می شود که Haute Couture ممکن است از بین برود. خانه های مد، فشن شو های گران و چند میلیون پوندی برگزار می کنند که اغلب این هزینه ها مشکوک است. اما همین شوها، با طرح های قابل توجهی که بر تن سوپر مدل ها در سراسر دنیا پراکنده می کنند، سودهای کلانی را متوجه طراحان و سازندگان خود می سازد. اما خانه تولیدی، فقط تعداد بسیار کمی از لباس های مدل Haute Couture را به چند مشتری قراردادی می فروشند. سود حاصل از این فعالیت ناچیز است و به کمتر از ده درصد سود ناخالص از نام اوت کوتور می رسد و حتی گاهی اوقات شاید به جای سود، از دست دادن محسوب شود.
ممکن است از خود بپرسید چه اهمیتی دارد که در مقابل فروش بسیار پایین، این همه زمان صرف می شود؟
پاسخ در این عبارت است: ” فروش یک رویا “.
درواقع اوت کوتور Haute Couture، رویایی خاص را به افرادی خاص می فروشد.
