اولین پرونده مربوط به ایدز در سال 1981 به ثبت رسید. از آن زمان، حدود 35 میلیون نفر از مبتلایان درگذشته اند و میلیون ها کودک یتیم شده اند. ویروس ایدز (HIV =Human Immunodeficiency Virus) سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و به عنوان سندرم نقص ایمنی شناخته شده است. HIV معمولاً درخون، مایع منی و شیر مادر افراد مبتلا به این ویروس زنده می ماند و در اغلب موارد از طریق تماس های جنسی محافظت نشده و استفاده از آمپولهای آلوده انتقال می یابد.
بانوی شهر شما را با راههای انتقال ویروس HIV، علائم، مراحل و روش های تشخیص آن آشنا می سازد.
راههای انتقال ویروس HIV
انتقال این ویروس در شرایط زیر روی می دهد:
- در طول رابطه جنسی محافظت نشده(واژینال یا معقدی) از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد. احتمال انتقال این ویروس از طریق رابطه دهانی نیز وجود دارد اما به ندرت رخ داده است.
- در هنگام استفاده از آمپول مشترک(تزریق مواد مخدر، خالکوبی یا سوراخ کردن قسمتی از بدن) این ویروس انتقال می یابد.
- مادران ناقل ویروس HIV ممکن است نوزادشان به اچ آی وی مبتلا شود، به ویژه زمانی که کودک در معرض خون آلوده مادر یا شیر مادر قرار گیرد.
- ویروس HIV در بزاق، اشک، ادرار و عرق وجود ندارد.
لازم است بدانید که ویروسHIV به آسانی انتقال نمی یابد، چون در خارج از بدن انسان برای مدت طولانی زنده نمی ماند و درصورتی که مایع بدن خشک شود سریع از بین می رود. همچنین این ویروس توسط حیوانات یا حشرات انتقال داده نمی شود. ویروس ایدز در سطوح عمومی مثل دستگیره های درب یا توالت وجود ندارد.
تفاوت HIV و ایدز و مراحل آن
ایدز، بیماری است که توسط ویروس HIV ایجاد می شود و در واقع پیشرفته ترین مرحله آن محسوب می شود.
علائمHIV
علائمHIV و ایدز بسته به مرحله عفونت متفاوت است.
عفونت اولیه = مرحله حاد
اکثر افراد مبتلا به ویروس HIV طی یک یا دو ماه پس از اینکه ویروس به آنان منتقل شد، دچار علائم مشابه بیماری آنفلوآنزا می شوند. این بیماری، که به عنوان عفونت اولیه یا حاد شناخته می شود، ممکن است چند هفته طول بکشد. علائم و نشانه های احتمالی عبارتند از:
- تب
- سردرد
- درد عضلات و درد مفاصل
- گلو درد و زخم های دهان
- متورم شدن غدد لنفاوی به ویژه در ناحیه گردن.
این علائم می تواند بسیار خفیف باشد و حتی ممکن است متوجه آن نشوید. با این حال، مقدار ویروس در جریان خون شما در این زمان بسیار زیاد است. در نتیجه، عفونت به راحتی به مرحله بعدی منتقل می شود.
عفونت پنهان بالینی= مرحله مزمن
در برخی موارد، تورم طولانی مدت گره های لنفاوی رخ می دهد. در غیر این صورت، نشانه های خاصی وجود ندارد. این مرحله عموماً حدود 10 سال طول می کشد.
نشانه ها در طول مرحله ی مزمن عبارتند از:
- تب
- خستگی
- متورم شدن غدد لنفاوی(اغلب یکی از اولین نشانه های عفونت HIV است).
- اسهال
- کاهش وزن
- عفونت دهان
- تبخال
پیشرفت به مرحله ایدز
با توجه به درمان های ضد ویروسی پیشرفته، اکثر افراد مبتلا به HIV در ایالات متحده امروزه مرحله ایدز را تجربه نمی کنند. HIV درمان نشده، در حدود 10 سال به ایدز تبدیل می شود.
در مرحله ایدز، سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب دیده است. HIV باعث از بین بردن سلول های CD4 گلبول های سفید خون می شود که نقش بسیار مهمی را در مبارزه با بیماری های بدن ایفا می کنند. هرچه بدن سلول های کمتری از CD4 داشته باشد، سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می شود.
علائم و نشانه های برخی از این عفونت ها ممکن است عبارتند از:
- عرق شبانه
- تب
- اسهال مزمن
- لکه های سفید یا زخم های غیر معمول در زبان یا در دهان
- خستگی مزمن
- کاهش وزن
- بثورات پوستی یا ریزش مو
نکته:
هیچ درمانی برای HIV وجود ندارد، اما داروهایی وجود دارد که می تواند به طور چشمگیری پیشرفت بیماری را کند سازد.
آزمایش تشخیص ایدز
آزمایش های مختلفی برای تشخیص HIV وجود دارد و معمولاً پزشک و متخصصین این حوزه تعیین می کننند که کدام آزمون برای هر فرد مناسب تر است. رایج ترین و بهترین آزمایش ها شامل موارد ذیل می باشد که به صورت اجمالی بررسی می شوند.
آزمایش آنتی بادی– آنتی ژن
این روش تشخیصی از طریق آزمایش خون انجام می شود. آزمایش های آنتی بادی – آنتی ژن یکی از رایج ترین آزمایش هایی هستند که می توانند نتایج مثبتی را در عرض 18 تا 45 روز پس از ورود ویروس HIV به بدن فرد، را نشان دهند. این آزمایش، خون را برای میزان و نوع آنتی بادی ها و آنتی ژن ها بررسی می کند.
معمولاً نتایج این آزمایش در عرض 20 دقیقه آماده می شود.
آزمایش آنتی بادی
این آزمایش با استفاده از آزمایش خون یا آب دهان انجام می شود. در این روش تشخیصی، خون را فقط برای آنتی بادی ها بررسی می کند. نتایج در 30 دقیقه یا کمتر اعلام می شود.
برخی از آزمایش های تشخیصی دیگر را می توان در خانه هم انجام داد مانند آزمایش دهانی سریع HIV که از طریق آب دهان انجام می شود و نتایج را در مدت 20 دقیقه ارائه می دهد.