خودکم بینی چه تاثیری در زندگی فردی و اجتماعی دارد؟

هنگامی که فرد احساس کند او نسبت به دیگران شایستگی لازم را ندارد و احساس ارزشمندی کمتری داشته باشد می توان گفت که وی از خودکم بینی رنج می برد.

براساس نظریه روانکاوی، خودکم بینی به بخشی از شخصیت به نام ایگو (Ego) به شدت آسیب می زند و تاثیرات عمیقی در روابط بین فردی و اجتماعی دارد. فردی که احساس کهتری می کند، به طور دائم از مکانیسم های دفاعی استفاده می کند تا احساسات خود را از دیگران و حتی از خودش پنهان کند.

زمانی که فرد دچار خودکم بینی می شود علائم مشخصی در رفتار و افکار وی نمود می یابند که گاهاً می تواند شدید نیز باشد.

در این مقاله شما را با تعریف خودکم بینی و تاثیرات آن در زندگی فردی و اجتماعی آشنا می سازیم.

خود کم بینی چیست؟

خودکم بینی احساسی است که برخی افراد آن را در بزرگسالی تجربه می کنند اما بهتر است بدانید که ریشه خودکم بینی در شرایط روانشناختی و وضعیت روانی فرد در دوران کودکی قرار دارد. در صورتی که خودکم بینی در مراحل اولیه تشخیص داده نشود، در سنین بلوغ و بزرگسالی نیز تاثیرات خود را برجای می گذارد. کسانی که از چنین احساس پیچیده ای رنج می برند، دارای روحیه ای حساس هستند و در برابر مشکلات مقاومت کمی دارند.

هرکسی ممکن است در کودکی یا در دوران بلوغ با احساساتی همچون: به رسمیت شناخته شدن، پذیرش و غلبه بر محدودیت ها مواجه شود؛ اما افراد دارای احساس خودکم بینی (به دلیل رفتارهای نادرست والدین یا فشار همسالان) در برقراری روابط فردی و اجتماعی به آنها احساس محدوديت و کهتری دست می دهد.

آیا میدانید خودشیفتگی چیست؟ پیشنهاد می کنیم مقاله اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟ را بخوانید

این امر ممکن است به دلیل نارضایتی از ظاهر بدنی، تفاوت های فرهنگی، واکنش های عاطفی و یا براساس توانایی های خاص هر فرد باشد. این افراد به دلیل یادآوری چنین مواردی، واکنش های رفتاری پیچیده ای را از خود نشان می دهند. آنها همچنین مجموعه ای از مکانیسم های دفاعی را ایجاد می کنند که هر وقت احساس خودکم بینی کردند، ناآگاهانه از آنها استفاده می کنند.

علائم خودکم بینی در زندگی فردی و اجتماعی نمود می یابد. برخی از این علائم در ادامه بررسی می شوند:

کسانی که از خودکم بینی رنج می برند ممکن است از نظر اجتماعی خود را در انزوا قرار دهند. این افراد شایستگی خود را در همه زمینه های زندگی نسبت به دیگران کمتر در نظر می گیرند.

تخریب دیگران: کسانی که دارای احساس کهتری هستند برای افزایش اعتماد به نفس خود یا احساس اثبات خویشتن، تمایل دارند دیگران را کوچک نشان دهند یا آنان را تخریب نمایند.

سرزنش دیگران و سرزنش جهان: این افراد هر گونه شکست را مستقیماً به عوامل خارجی و بیرونی مانند بدشانسی نسبت می دهند. به عقیده آنان کل جهان مسئول بدبختی و شکست های آن ها است.

دست کم گرفتن دستاورد های دیگران: یکی از مهمترین نشانه های خودکم بینی این نگرش است. این افراد زمانی که خودشان نمی توانند کار درستی را انجام دهند، موفقیت دیگران را در آن کار به عواملی همچون شانس، کمک دیگران و … نسبت می دهند و حاضر نیستند این واقعیت را قبول کنند که دیگران دارای توانمندی یا شایستگی هستند. افراد خود کم بین به دلیل چنین نگرش هایی از درک درست روابط اجتماعی عاجزند.

فقدان روحیه رقابت طلبی: چنین افرادی از شرکت در هر گونه رقابت، که در آن توانایی های آنها در برابر دیگران آزمایش می شود، خودداری می کنند. این افراد حتی اگر در رقابت شرکت کنند از نگرش های خاص خود در عذاب خواهند بود. شواهد نشان داده است که در موقعیت های رقابتی این افراد احساس شدید ناامیدی و ترس را تجربه می کنند.

حساسیت شدید: اشخاص خود کم بین، حساسیت شدیدی به انتقاد و حتی تمجید دارند. اگر کسی از آنها تمجید یا تعریف کند، این اشخاص حقیقت مسئله و توانمندی خود را مورد سوال قرار می دهند و اگر مورد انتقاد قرار گیرند، فوراً از خود دفاع می کنند. آنها از شوخی و طنز خوششان نمی آید و حساسیت نشان می دهند.

ترس اشتباه یا ترس از شکست: چنین افرادی از تلاش برای انجام کار جدید یا ریسک کردن در موقعیت تازه اجتناب می کنند، زیرا آنها به شدت از اشتباه کردن و شکست خوردن می ترسند.

باتوجه به اینکه برای بسیاری از افراد وجود این نشانه ها واضح است اگر شما احساس می کنید که این علائم را دارید وقت آن رسیده است که به ریشه مشکل پی ببرید و احساس خودکم بینی را کاهش دهید.