بیشتر ما شبانه روز را به سه قسمت تقسیم می کنیم. زمان کار که به طور میانگین بیشترین تعداد ساعت را به خودش اختصاص می دهد، زمان کارهای شخصی و زمان خواب. اما آیورودا (Ayurveda) نگاهی متفاوت به شبانه روز و ساعت بیولوژیکی بدن دارد و آن را به شش قسمت چهارساعته تقسیم بندی می کند که رعایت این تقسیم بندی برای ما روزی سرشار از انرژی و خوابی آرام به ارمغان می آورد.
در ادامه به بررسی ساعت بیولوژیکی بدن از منظر طب آیورودا (Ayurveda) می پردازیم.
از منظر آیورودا (Ayurveda) و این ساعت نمادین، روز شما با طلوع خورشید آغاز میشود. (از ساعت 6 تا 10 صبح) خاصیت این ساعات خنکی و سنگینی و در ارتباط با دوشا کافا (Dosha Kapha) است.
براساس طب سنتی ایرانی کافا همان خاصیت مزاج بلغمی را دارد. از ساعت 10 صبح تا 2 بعدازظهر که خاصیت آتشین، تند و داغ دارد مربوط به دوشا پیتا (Dosha Pitta) براساس طب سنتی ایرانی پیتا همان خاصیت مزاج صفراوی را دارد. از ساعت 2 بعدازظهر تا 6 عصر که خاصیتی سبک و خنک دارد دوشای واتا (Dosha Vata) حاکم است. براساس طب سنتی ایرانی واتا همان خاصیت مزاج سودایی را دارد. بعد از آن این چرخه دوباره تکرار میشود.
ساعت بیولوژیکی بدن از نگاه طب آیورودا
برخیز و شتاب کن
برای همگام ماندن با ریتم درست بدن باید قبل از طلوع آفتاب زمانی که واتا در بهترین حالت و در شرایط متعالی خودش قرار دارد از خواب برخیزیم. طب آیورودا (Ayurveda) معتقد است وقتی آفتاب طلوع می کند و ما وارد چرخه کافا می شویم بدن کند، سنگین و آرام است که همه این خصوصیات مربوط به کافا میباشد. ممکن است بیدار شدن دیرتر از ساعت 6 به شما حس خوشایند بدهد اما در طول روز به شما حس کندی و سنگینی خواهد داد، بیدار شدن زمان طلوع آفتاب بسیار ایده آل است به این ترتیب شما روز خود را با ریتم طبیعت شروع خواهید کرد و از مواهب آن بهره مند خواهید شد.
آتشی برپاست
آیورودا (Ayurveda) همچنان ما را تشویق می کند غذای اصلی خود را در وسط روز بخوریم، هنگامی که آتش پیتا غالب است. آتش پیتا از توانایی ما در هضم غذا، افکار و احساسات پشتیبانی می کند. جنبه متابولیکی هضم وظیفه خود را در ظهر انجام می دهد. خوردن غذای اصلی و غذاهای سنگین بعد از این ساعت هضم غذا را در بدن دچار مشکل می کند و به مرور افراد دچار مشکلات گوارشی می شوند.
به همین دلیل آیورودا توصیه می کند وعده شام سبک میل شود تا بدن شما بتواند قبل از خواب هضم غذای شما را به پایان برساند.
همچون باد بوزید
با پایان یافتن چرخه نخست پیتا، دوره واتا اغاز می شود. براساس طب آیورودا ( Ayurveda ) واتا سلسله اعصاب را کنترل می کند. پژوهشگران به این نتیجه دست یافته اند بهترین نتایج در محاسبات اعداد و ارقام و مهارت در کارهای دستی در این دوره زمانی اتفاقی می افتد
به آرامی پایین بیایید
از حدود 6 عصر به بعد به سمت چرخه دوم کافا می رویم، بدن کند و آرام میشود به سمت سست بودن و عدم جنبش گرایش دارد و اگر به ریتم بدن خود توجه کنید احساس خستگی جسم و ذهن و میل خواب را تجربه خواهید کرد. پس از اینکه به خواب می روید پیتا عمل گوارش غذا را انجام می دهد و حرارت پیتا برای گرم نگه داشتن بدن و سوخت لازم برای نوسازی بافت های بدن که اغلب در شب انجام می گیرد فراهم می آید. درچرخه دوم واتا که در ساعات اولیه بامداد صورت می گیرد، در مرحله خواب فعال هستیم، خواب دیدن و رویا در این مرحله انجام می گیرد. محرک های مغزی فعال تر هستند. به این ترتیب چرخه روزانه کامل می شود.
انطباق سبک زندگی مدرن با ساعت های آیورودیک ممکن است برای ما چالش برانگیز باشد. بسیاری از مشکلات امروزه مانند بی خوابی، افسردگی، اضطراب، مشکلات گوارشی و غیره حاصل رعایت نکردن این ریتم است و تلاش ما برای انطباق سبک زندگی با این ساعت ها سلامتی ذهن و جسم را برای ما به ارمغان خواهد آورد.
توصیه های آیورودا برای داشتن خوابی آرام و کامل
در صورت امکان بین ساعت 10 تا 11 شب به رختخواب بروید.
- خاموش کردن تلویزیون ساعت قبل از خواب
- ممنوعیت گشت وگذار در شبکه های اجتماعی ( توییتر، اینستاگرام، فیس بوک … ) و جمع آوری اطلاعات شغلی یک ساعت قبل از خواب
- ساعت قبل از خواب به مرور کارهای روز،یوگا و مراقبه بپردازید.
- ماساژ پا با روغن های معطر و درمانی
- می توانید از موسیقی های آرام بخش استفاده کنید تا سیستم اعصاب شما را آرام کند.
- یک لیوان شیر گرم همراه با دارچین، زعفران، هل و کمی عسل بسیار به خواب آرام شما کمک خواهد کرد..
