جستجوهای آنلاین 5 سال اخیر، نشان از افزایش محبوبیت رژیم غذایی گیاهی در بین مردم دارد به طوریکه جستجوی کلید واژه های رژیم گیاهخواری و گیاهخواری به بیش از 250% رسیده است. و حتی در بین افراد مشهور و چهره های سرشناس نیز، طرفداران رژیم غذایی گیاهی یا به اصطلاح گیاهخواری به چشم می خورد. رژیم غذایی همه گیاهخواران یکی نیست؛ اگرچه در اصول و استفاده عمده از مواد غذایی گیاهی مشترک هستند، اما در جزئیات باهم تفاوت دارند. یکی از این رژیم ها، رژیم غذایی وگان است.
بانوی شهر در این مقاله توضیح می دهد که رژیم غذایی وگان چیست؟ وگان ها چه غذاهایی می خورند و چرا این سبک زندگی را انتخاب کرده اند؟!
وِگان Vegan چیست؟
اصطلاح “وگان” در سال 1944 توسط گروه کوچکی از گیاهخواران که از انجمن گیاهخواران لستر جدا شده بودند، ابداع شده و به صورت انجمن وگان شکل گرفت. این افراد تصمیم گرفتند که حتی از مصرف لبنیات، تخم مرغ و سایر محصولاتی که منشا حیوانی دارند، بپرهیزند. چون وجترین ها یا یه اصطلاح گیاهخواران معمولا از لبنیات یا تخم مرغ در بعضی از غذاهای خود استفاده می کنند.
اصطلاح وگان با ترکیبی از حرف اول و آخر کلمه گیاهخوار Vegetarian انتخاب شده و وگانیسم به عنوان “اصل رهایی حیوانات از استثمار انسان” تعریف شد. در سال 1979، انجمن وگان به عنوان یک سازمان خیریه ثبت شده و این تعریف را به روز کرد.
وگانیسم Veganism در حال حاضر به عنوان یک سبک زندگی تعریف شده و تلاش می کند تا تمام اَشکال سوءاستفاده و ظلم به حیوانات چه به صورت غذا، چه لباس و سایر اهداف دیگر را از بین ببرد.
به چه دلایلی مردم رژیم غذایی وگان را انتخاب می کنند؟
به دلایل اخلاقی
وگان ها به شدت بر این باورند که همه موجودات حق زندگی و آزادی دارند. و پایان دادن آگاهانه به زندگی یک موجود به منظور مصرف گوشت و سایر محصولات آن به هیچ وجه با معیارهای اخلاقی سازگار نیست؛ در حالیکه برای همه این مواد غذایی جایگزین وجود دارد. به طور کلی وگان ها مخالف دامپروری بوده و آشکارا با شیوه های مدرن دامداری و یا جوجه کشی و استرسی که به واسطه آن به حیوانات وارد می شود، مخالف می کنند.
برای سلامتی
به دست آوردن تناسب اندام، خطر کاهش ابتلا به دیابت نوع 2 و افزایش سلامت قلب از جمله موارد عمده ای است که در گیاهخواری به دست می آید و رژیم غذایی وگان نیز از آن مستثنا نیست. بعضی از افراد نیز برای جلوگیری از عوارض جانبی مرتبط با آنتی بیوتیک ها و هورمون های مورد استفاده در دامپروری به شیوه مدرن، از وگان استفاده می کنند.
رژیم غذایی وگان برای محیط زیست
گزارش سازمان ملل متحد در سال 2010 نشان می دهد که تولید محصولات دامی به طور کلی نیازمند منابع بیشتر، انتشار گازهای گلخانه ای بالاتر و مصرف آب زیادتر نسبت به محصولات مبتنی بر گیاهان هستند. همچنین تخریب مراتع و جنگل ها به منظور تامین غذای دام نیز سبب از بین رفتن محیط زیست طبیعی سایر حیوانات می شود. وگان ها معتقدند که با توقف دامداری، می توان از تخریب محیط زیست و گرمایش زمین تا حدود بسیار زیادی جلوگیری کرد.
وگان ها Vegans چه غذاهایی می خورند و از چه غذاهایی پرهیز می کنند؟
بر خلاف تصور، تنوع غذایی در رژیم گیاهی از جمله رژیم غذایی وگان زیاد است. برای نمونه می توان به انواع برگرهای گیاهی، پیتزای گوجه فرنگی، کوکی ها، چیپس ذرت با سالسا و گواکامول، کلوچه هوموس، ساندویچ ها و انواع پاستاهای گیاهی اشاره کرد. اما موادی که در این غذاها جایگزین گوشت می شوند عبارتند از: لوبیا، عدس، دانه های خوراکی، آجیل، توفو (ماده ای که از انعقاد شیر سویا تهیه شده و به صورت مکعب های سفید و کوچکی عرضه می شود)، سیتان (یک ماده غذای ساخته شده از گلوتن و پروتئین گندم) و تِمپه (یک محصول سنتی جنوب آسیا بوده که خاستگاه آن اندونزی است).
در رژیم غذایی وگان محصولات لبنی معمولا با شیرهای گیاهی جایگزین می شوند. توفو جایگزین تخم مرغ پخته شده و دانه های کتان و تخم شربتی نیز جایگزین تخم مرغ های خام می شوند. سایر مواد را نیز می توان با دستورالعمل های مختلف جایگزین کرد. از مِلاس، شربت برنجی و شیره افرا نیز به عنوان شیرین کننده و به جای عسل استفاده می شود.
غذاهایی مانند گوشت، مرغ، ماهی، صدف خوراکی، تخم مرغ، لبنیات و عسل در رژیم غذایی وگان هیچ جایی ندارند. حتی اگر ماده غذایی مشتق از یک محصول حیوانی نظیر آلبومین (پروتئین تخم مرغ)، کازئین (پروتئین شیر)، ژلاتین و امثالهم باشد نیز، در وگان قرار نمی گیرد. این محصول می تواند یک آبنبات یا آدامس باشد.
ایجاد هر محدودیتی چنانچه کنترل شده و تحت نظر متخصص انجام نشود، با عوارض همراه خواهد بود. لذا قبل از انتخاب هر رژیم غذایی با متخصصین مربوط به آن مشورت نمایید.
