کم خونی چیست؟ بهترین درمان های خانگی آن

written by ژاله نوذری 22 تیر 1398
کم خونی چیست

حقایقی در مورد کم خونی

  • مبتلایان به آنمی حدود 24.8 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند.
  • سن پیش دبستانی پرخطرترین رده سنی برای ابتلا به کم خونی است.
  • بیش از 400 نوع آنمی تاکنون شناسایی شده است.
  • آنمی فقط در انسان روی نمی دهد بلکه می تواند روی گربه ها و سگ ها نیز تاثیر بگذارد.

کم خونی یا آنمی (Anemia) زمانی اتفاق می افتد که تعداد سلول های قرمز خون در بدن کاهش یافته باشد. آنمی شایعترین بیماری خون در جمعیت عمومی است. علائم آن عبارتند از سردرد، احساس درد در ناحیه قفسه سینه و تغییراتی در رنگ پوست. بانوی شهر شما را با علل کم خونی، انواع و راهکارهای درمان خانگی آن آشنا می سازد.

علایم کم خونی چیست؟

شایعترین علامت همه انواع آنمی احساس خستگی و کمبود انرژی است. سایر علائم رایج عبارتند از:

  • آسیب دیدگی پوست
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم
  • تنگی نفس
  • احساس درد در ناحیه قفسه سینه
  • سردرد

کم خونی

برخی از انواع آنمی ممکن است علائم خاصی داشته باشند مانند:

  • آنمی آپلاستیک: تب، عفونت های مکرر و بثورات پوستی
  • فقر آهن: تحریک پذیری و اسهال
  • آنمی همولیتیک: زردی، ادرار تیره رنگ، تب و درد شکمی
  • آنمی سلولی: تورم دردناک در نواحی پا و دست، خستگی و زردی

 انواع کم خونی

بیش از 400 نوع آنمی در حال حاضر شناخته شده اند و به دلایل علمی آنها به سه گروه اصلی تقسیم می شوند:

  1. آنمی ناشی از خونریزی
  2. کم خونی ناشی از کاهش تولید یا تولید گلبول قرمز معیوب است
  3. آنمی ناشی از تخریب گلبول های قرمز

در زیر علل کم خونی هر یک از این سه نوع بررسی می شوند.

علل کم خونی چیست؟

بدن برای زنده ماندن نیاز به گلبول قرمز دارد. گلبول قرمز هموگلوبین (پروتئین پیچیده ای شامل مولکول های آهن) را حمل می کنند. این مولکول ها اکسیژن را از ریه ها به سایر اعضای بدن حمل می کنند. برخی از بیماری ها و شرایط خاص می تواند موجب کاهش سطح گلبول های قرمز شود.

انواع مختلفی از آنمی وجود دارد و گاهی هیچ دلیل خاصی برای آنها شناسایی نشده است. با این حال در زیر مروری کلی از علل شایع سه گروه اصلی کم خونی بررسی می شود:

آنمی ناشی از خونریزی

شایع ترین نوع Anemia یا کمبود آهن، ناشی خونریزی است. از دست دادن خون می تواند حاد یا مزمن باشد.

  • خونریزی حاد: در شرایطی همچون جراحی، زایمان، تروما و یا پارگی رگ های خونی رخ می دهد.
  • خونریزی مزمن: این نوع در موارد Anemia بیشتر شایع است. این خونریزی مزمن می تواند ناشی از زخم معده، سرطان یا تومور، خونریزی قاعدگی و یا استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن باشد.

کم خونی

کم خونی ناشی از نقص در تولید گلبول قرمز

مغز استخوان یک بافت نرم و اسفنجی است که در مرکز استخوان یافت می شود. مغز استخوان عامل اصلی تولید گلبول های قرمز است. مغز استخوان سلول های بنیادی را تولید می کند که به گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها تبدیل می شود. برخی از بیماری ها می توانند بر مغز استخوان تاثیر بگذارند (مانند لوسمی) و باعث اختلال در تولید طبیعی گلبول های قرمز می شوند.

آنمی ناشی از تخریب گلبول های قرمز

گلبول های قرمز معمولا 120 روز در جریان خون عمر می کنند و احتمال دارد در این فاصله زمانی نیز از بین بروند. یک نوع کم خونی که در این دسته قرار می گیرد، کم خونی همولیتیک autoimmune است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه گلبول های قرمز خود را به عنوان یک ماده خارجی تشخیص می دهد و به آنها حمله می کند.

همولیز بیش از حد (تجزیه سلول های قرمز خون) می تواند به دلایل بسیاری رخ دهد، از جمله:

  • عفونت ها
  • مصرف برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها
  • سم مار یا عنکبوت
  • سموم انتقالی از کلیه یا بیماری های کبد
  • فشار خون شدید
  • پیوند عروق و دریچه های پروتز قلب
  • لخته شدن خون
  • بزرگ شدن طحال

کم خونی

عوامل خطر ابتلا به Anemia چیست؟

آنمی می تواند در افراد مختلفی رخ دهد. با این حال، عوامل خاصی باعث افزایش خطر ابتلا به آن  می شوند. این عوامل خطر عبارتند از:

  • دوره های قاعدگی زنان
  • بارداری و زایمان
  • زایمان زودرس
  • کودکان 1 تا 2 سال
  • داشتن رژیم غذایی کم ویتامین یا فاقد مواد معدنی و آهن
  • از دست دادن خون به دلیل جراحی یا آسیب دیدگی
  • بیماری طولانی مدت یا جدی مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت، بیماری کلیوی، سرطان، آرتریت روماتوئید، نارسایی قلبی و بیماری کبد
  • سابقه خانوادگی کمخونی های ارثی، مانند کمخونی سلول داسی شکل
  • اختلالات روده ای که مانع از جذب مواد مغذی و آهن می شوند.
  • مصرف بی رویه چای سبز و چای سیاه: با وجود اینکه مصرف چای سیاه و چای سبز برای کاهش وزن و سلامتی مفید است، اما هر دو چای سبب کاهش میزان جذب آهن در بدن می شوند. بنابراین، از مصرف بیش از حد این چای ها اجتناب کنید.

کم خونی

  • نوشیدن قهوه: قهوه جذب آهن را مهار می کند. اما اگر به نوشیدن آن عادت دارید شما می توانید آن را یک ساعت قبل یا بعد از خوردن غذا بنوشید.

درمان کمخونی چگونه صورت می گیرد؟

  • درمان بستگی به نوع و علت آن دارد. معمولاً مصرف مکمل های آهن و ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی توصیه می شود.
  • اگر به هر دلیلی خونریزی حاد رخ داده است، بایستی سریعاً درمان و خونریزی قطع شود.
  • اگر کمخونی ناشی از تالاسمی است درمان آن شامل مصرف مکمل اسید فولیک، خارج ساختن طحال، گاهی انتقال خون و پیوند مغز استخوان است.
  • در آنمی آپلاستیک بیمار تزریق خون یا پیوند مغز استخوان را دریافت می کند.

درمان های خانگی آنمی

ممکن است بعضی از مواد غذایی که در ذیل ذکر می شود را دوست نداشته باشید. اگر کمخونی ناشی از کمبود تغذیه ای باشد، تغییر در رژیم غذایی غنی از آهن می تواند به کاهش علائم کمک کند. بهترین غذاهای غنی از آهن برای درمان کمخونی عبارتند از:

موز

موز غنی از آهن، پتاسیم، فیبر رژیم غذایی و دیگر ویتامین ها و مواد معدنی است. موز یک مواد غذایی مناسب برای پیشگیری از آنمی و یا درمان آن محسوب می شود.

چغندرقند

چغندرقند یکی از سالمترین و غنی ترین منبع آهن است. مصرف آن به طور مرتب می تواند به درمان و پیشگیری از کمبود آهن کمک کند.

سیب زمینی

کم خونی

سیب زمینی نیز منبع خوبی از آهن است. شما می توانید با مصرف یک سیب زمینی شیرین در روز از کمبود آهن پیشگیری کنید.

اسفناج

آنمی

اسفناج حاوی کربوهیدرات ها، ویتامین ها و مواد معدنی است. مصرف اسفناج به صورت منظم می تواند به درمان کمخونی کمک کند.

حبوبات

لوبیا، عدس و نخود فرنگی نیز منابع عالی آهن هستند و شما باید آنها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا میزان هموگلوبین و شمارش RBC افزایش یابد.

غذاهای غنی از پروتئین

گوشت، ماهی و تخم مرغ حاوی ویتامین B12 و آهن هستند که برای درمان Anemia بسیار مناسبند.

میوه های خشک، از جمله زردآلو، کشمش و آلو

آنمی

به طور کلی، کم خونی بیماری رایجی است. اما اگر شما به دنبال راه حل آسان و خانگی هستید می توانید با کسب اطلاع در مورد مصرف یا اجتناب از مصرف برخی مواد خوراکی آن را درمان کنید. درمان های خانگی فوق روش های ساده و مناسبی هستند که برای بسیاری از افراد کارساز بوده است. بنابراین این نکات را رعایت کنید و از زندگی خود لذت ببرید.

مطلب را به اشتراک بگذارید

مقالات مرتبط را بخوانید

بدون دیدگاه