اقامتگاه بوم گردی یا اکولاژ Eco lodge (اکولوژ نیز گفته می شود) واژه ایست که از دهه 1990 میلادی ابداع شده و برای توصیف اقامتگاه های استفاده می شود که از نظر ساخت یا بهره برداری با اقامتگاه های دیگر متفاوتند.
به طور کلی از این دهه تاکنون تقریبا هر کلمه ای که با پیشوند اکو (Eco) همراه شده باشد، از مفاهیم محیط زیستی و حقوق حاکم بر آنها دفاع می کند. استفاده از اقامتگاه بوم گردی برای افرادی که مایل به تجربه طبیعت بوده و از اکوتوریسم یا بوم گردی حمایت می کنند، یک انتخاب ماجراجویانه به شمار می آید که در عین سادگی، کسب تجربه ای منحصر به فرد در دل طبیعت است.
بسیاری از کشورها و مناطق در صدد ایجاد استانداردهای معتبر گردشگری سبز یا پایدار هستند تا علاوه بر گسترش صنعت اکوتوریسم، در حفظ طبیعت بومی و اکولاژهای محلی گامی موثر برداشته باشند.
ویژگی های اقامتگاه بوم گردی
یک اقامتگاه باید شرایط و ویژگی های خاصی داشته باشد تا اقامتگاه بوم گردی محسوب شود. این ویژگی ها عبارتند از:
- در یک منطقه طبیعی یا یک منطقه روستایی که فاصلۀ اندکی از یک محیط طبیعی دارد، واقع شده و تحت تأثیر ناحیه شهری، سر و صدا، ترافیک، دود یا آلودگی قرار نمی گیرد.
- کوچک هستند و معمولا کمتر از 30 اتاق دارند. اکولاژها از سیستم هایی استفاده می کنند که محیط زیست را آلوده نکرده و آن را از تخریب حفظ می کنند و خود نیز معمولا از مصالح تجدید پذیر ساخته شده اند.
- اغلب از روش های صرفه جویی در مصرف انرژی و همچنین فناوری انرژی های تجدید پذیر در آنها استفاده می شود.
- کسانی که در اقامتگاه بوم گردی به عنوان راهنما فعالیت می کنند با طبیعت محلی آشنایی کامل داشته و در زمینه زیست شناسی آموزش دیده اند.
- در اکولاژها کتاب ها، پوسترها، نقشه ها، عکس ها، بحث های جهت گیر یا راه های دیگری برای آگاهی دادن به میهمانان و بازدید کنندگان در مورد طبیعت منطقه در اختیارشان قرار می گیرد.
از جمله مزایای گسترش اقامتگاه بوم گردی می توان به استخدام افراد محلی مطلع به عنوان راهنما با حقوق مناسب و منصفانه اشاره کرد. این افراد می توانند توریست ها و بازدیدکنندگان را با بهترین شیوه های لذت بردن از طبیعت منطقه بدون تخریب آن آشنا کنند که این کار علاوه بر کمک به اقتصاد محلی، نشان می دهد که اکوتوریسم می تواند یک روش طولانی مدت و پایدار برای کسب درآمد و در عین حال حفظ محیط زیست باشد.
این افراد می توانند روزانه گردشگران را با یک قسمت از طبیعت منطقه آشنا کرده و وعده های غذایی محلی و متنوعی برایشان فراهم آورند به طوریکه هر روزِ اقامت در آنجا برایشان تجربه ای جدید و ارزشمند به ارمغان خواهد آورد.
کسانی هم که از اقامتگاه بومگردی استفاده می کنند، علاوه بر یک توریست، یک گردشگر مسئول و متعهد به حفظ محیط زیست و آسیب نزدن به آن هستند. به علاوه باید تا حد امکان با ویژگی ها و تاریخ منطقه محلی آشنا شده، محصولات آنجا را خریداری کرده و با اطلاع رسانی سعی در گسترش بازدید کننده از آن منطقه داشته باشند.
امروزه اکولاژها در سراسر دنیا با کمک راهنماهای خبره و آموزش دیده آماده پذیرایی از توریست ها هستند. ناگفته نماند که اقامتگاه بومگردی هر کشور با کشور دیگر بر حسب فرهنگ و معماری قطعا متفاوت است اما اصول کلی آن که قبلا شرح داده شد برای همه جا یکسان می باشد. چند نمونه از اقامتگاه های بومگردی را در کشورهای مختلف باهم ببینیم:
اقامتگاه بوم گردی در استرالیا
اقامتگاه بومگردی در ویتنام
اقامتگاه بومگردی در بریتیش کلمبیا
اقامتگاه بومگردی در کاستاریکا
اقامتگاه بوم گردی در ایران
همزمان با گسترش اکوتوریسم جهانی، فعالیت طرفداران محیط زیست و دغدغه مندان دوستدار طبیعت در ایران نیز افزایش یافته و با فعالیت های خاص و برنامه ریزی شده سعی در معرفی شهرهای توریستی و مناطق محلی ایران داشته تا با جذب بیشتر گردشگر و دعوت از مردم دنیا برای بازدید از طبیعت بی نظیر ایران، در جهت احیای فرهنگ بومی مناطق مختلف کشورمان نیز تلاشی مثال زدنی دارند.
یکی از این فعالیت های فرهنگی، احیای اقامتگاه بوم گردی در استان های مختلف کشورمان بوده که خوشبختانه با استقبال خوبی از طرف گردشگران خارجی مواجه شده است.
گیلان، اصفهان، شیراز، کاشان، قم، یزد، قشم و… از جمله شهرهایی هستند که اکولاژهای زیبایی جهت پذیرایی از میهمانان فراهم کرده اند. در ادامه نمونه هایی از این اقامتگاه ها را شاهد هستیم:
اقامتگاه بوم گردی در گیلان
اقامتگاه بومگردی در قم
اقامتگاه بومگردی در کاشان
اقامتگاه بوم گردی در اصفهان
اقامتگاه بومگردی در شیراز
اقامتگاه بومگردی در یزد
اقامتگاه بومگردی در کرمان
اقامتگاه بوم گردی در قشم
