رضایت زناشویی یکی از متداول ترین مفاهیمی است که برای ارزیابی شادی و ثبات در یک ازدواج در نظر گرفته می شود. در حقیقت، آنچه در ازدواج اهمیت دارد، میزان موفقیت ازدواج و احساس رضایت زوج های متاهل از زندگی مشترکشان است.
پس برای بررسی عوامل اصلی و زمینه ای رضایت زناشویی و آشنایی با تعاریف آن با بانوی شهر همراه باشید.
رضایت زناشویی چیست؟
رضایت زناشویی نوعی وضعیت روانی است که منعکس کننده میزان تفاهم و همدلی درک شده در زندگی مشترک است. هرچه زوجین در زندگی مشترک خود بیشتر احساس ناراحتی کنند و تفاهم کمتری داشته باشند، احساس رضایت زناشویی کاهش می یابد.
رضایت زناشویی به عنوان احساس خوشبختی، خوشحالی و سرزندگی تعریف می شود که زن و شوهر آن را تجربه می کنند. رضایت زناشویی یکی از مهمترین شاخص های رضایت از زندگی و عملکرد خانواده است.
رضایت زناشویی فرایندی است که در زندگی زوجین به وجود می آید؛ زیرا در زندگی زناشویی موفق درک سلیقه های یکدیگر، آگاهی از ویژگی های شخصیتی، ایجاد قوانین رفتاری و شکل گیری الگوهای روابط امری ضروری است.
از آنجا که روابط زناشویی منبع اصلی حمایت اجتماعی برای اکثر زوجین به حساب می آید و به عنوان عاملی محافظت کننده در برابر مشکلات روانی و فیزیولوژیکی عمل می کند پس رضایت زناشویی به عنوان عاملی تاثیرگذار بر سلامت جسمی و روحی، رضایت از زندگی، موفقیت در کار و ارتباطات اجتماعی تعریف می شود.
مؤلفه ها یا و سازوکارهای اصلی رضایت زناشویی چیست؟
درک متقابل
درک و شناخت متقابل زوجین از یکدیگر اصلی ترین عامل در ارزیابی رضایت زناشویی محسوب می شود. زمانی که شما رفتار همسرتان را مثبت و سودمند می پندارید تاثیر مستقیمی بر روابط شما و میزان رضایت تان دارد. اما اگر رفتارهای منفی و ناراحت کننده از وی مشاهده کنید شما این رفتارها را به ویژگی های شخصیتی همسرتان نسبت می دهید و موجب نارضایتی تان می شود. در حالی که با تغییر زوایه دید خود می توانید از این سوء برداشت ها جلوگیری کنید.
به طور مثال شما ممکن است رفتار پرخاشگرانه یا سرد و بی تفاوت همسرتان را به خود نسبت دهید و این رفتارها موجب رنجش خاطر شما شود درحالیکه شاید این رفتار موقتی و صرفاً مربوط به مسائل کاری، پرداخت هزینه ها و غیره باشد. این درک مشترک بر روی روابط تاثیر مستقیم دارد و اگر زوجین به تفاهم نرسند رضایت زناشویی کاهش یافته و منجر به اختلافات خانوادگی حاد و گاهاً باعث بروز خشونت های خانگی و جدایی زوجین می شود.
به طورکلی حفظ ارتباط صمیمانه و داشتن رفتارها و احساسات مثبت بر روابط و میزان رضایت تأثیر می گذارد.
ویژگی های جسمانی و فیزیولوژیکی
پژوهش ها نشان داده اند که بین رضایت از ازدواج و حفظ بهزیستی جسمی رابطه مستقیمی برقرار است. این ویژگی نه تنها با عملکرد فیزیولوژیکی زوجین رابطه دارد بلکه با روابط جنسی رضایت بخش نیز ارتباط نیرومندی دارد. تحقیقات اخیر نشان داده اند که زوج های متاهلی که از رابطه خود راضی تر هستند، در مقایسه با آن زوج های متاهل که رضایت کمتری دارند، روابط جسمی- جنسی بهتری دارند.
الگوهای تعامل و رضایت زناشویی
الگوهای تعامل بین همسران می تواند بر میزان رضایت آنها از ازدواجشان تأثیر بگذارد. یکی از الگویی هایی که بیشتر باعث نارضایتی زناشویی می شود الگوی تقاضا – برداشت است. در این الگو، یکی از زوجین (معمولاً زنان) در مورد تغییرات فردی – شخصیتی از دیگری به شدت انتقاد می کند، در حالی که شریک دیگر (معمولاً شوهر) از رویارویی و بحث خودداری می کند. انتقاد اولیه در این الگو منجر به مشاجره، بحث های طولانی، آزاردگی و نهایتاً جدایی و طلاق می شود. پس نوع الگوی تعاملی در ازدواج پیامدهای مستقیمی بر رضایت زناشویی دارد.
حمایت اجتماعی
یکی دیگر از مؤلفه های رضایت در ازدواج میزان حمایت اجتماعی دریافتی از جانب زوجین است. مطمئناً فرایندهای حمایتی با عملکرد خوب زناشویی و همچنین با نتایج مثبت در خانواده همراه هستند.
عطوفت در رفتار
داشتن رفتارهای همراه با مهربانی و همدلی باعث افزایش رضایت در زندگی مشترک می شود. در نقطه مقابل این عامل می توان به خشونت های خانگی اشاره نمود. اعمال خشونت با رضایت زناشویی ارتباط تنگاتنگ و همبستگی منفی دارد.
افرادی که در روابطشان دچار درگیرهای جسمی، لفظی و یا عاطفی می شوند، از ازدواج خود ناراضی هستند. از پیامدهای منفی و زیان بار بروز خشونت بین زوجین می توان به گرایش به مصرف الکل، مواد مخدر، بی اعتمادی، جدایی و نارضایتی شدید زناشویی اشاره کرد.
عوامل زمینه ای در رضایت زناشویی کدامند؟
عوامل زمینه ای بسیاری در ارزیابی رضایت زناشویی دخیل هستند. برخی از این عوامل عبارتند از:
ویژگی های شخصیت همسر
شخصیت اغلب با پنج بُعد مورد سنجش قرار می گیرد، از جمله برونگرایی، سازگاری، وجدان کاری، عصبی بودن و گشودگی به تجربه. براساس پژوهش های انجام شده نارضایتی زناشویی بیشتر مربوط به بی ثباتی عاطفی همسران است.
عملکرد همسر در زمان بروز اختلاف
حتی پس از تشکیل خانواده و یافتن شریک مناسب برای زندگی و ایجاد یک رابطه پایدار، چالش هایی مرتبط با حفظ آن رابطه به وجود می آید. چگونگی حل اختلافات و نحوه عملکرد زوجین در آن زمان بر میزان رضایت آنان تاثیر می گذارد.
تعهد زوجین در ازدواج
عدم تعهد و خیانت کردن می تواند باعث ایجاد مشکل در ازدواج شود. پی بردن به خیانت های همسر، مسائل مربوط به صداقت، از بین رفتن اعتماد بین زوجین و در نهایت بی تعهدی جزو مهمترین عوامل بی ثباتی در رابطه هستند.
مهمترین دلایل خیانت در افراد متاهل را بشناسید.
مطلوب پنداشتن شریک زندگی
منظور از مطلوب بودن شریک زندگی ترکیبی از انواع ویژگی ها از جمله جذابیت جسمی، هوش و شخصیت است. اگر زوجین از لحاظ این ویژگی ها اختلاف زیادی داشته باشند، نارضایتی زناشویی افزایش می یابد. پس برای داشتن رضایت زناشویی قبل از انتخاب همسر باید این ویژگی ها را درنظر گرفت.
تولد فرزند و رضایت زناشویی
تولد کودک زمینه ازدواج را به شدت تغییر می دهد و حتی این رضایت را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. وجود فرزندان، ثبات ازدواج را افزایش می دهد اما موجب کاهش رضایت زندگی زناشویی می شود. یعنی پدر و مادر ممکن است ازدواج کمتر شاد و کمتر رضایت بخشی را تجربه کنند اما دوام زندگی مشترک شان بیشتر باشد.
به طورکلی اگر یکی از زوجین متوجه شود که همسرش برای حفظ رابطه شان تلاش می کند و بسیاری از سختی های زندگی را با جان و دل می پذیرد، مطمئناً این شناخت، درک متقابل و همدلی موجب پویایی زندگی و افزایش میزان رضایت آنان می شود.
