در فیزیولوژی بدن انسان سه نوع رگ وجود دارد. سرخرگ، سیاهرگ و مویرگ. هر کدام از آنها وظایف خاصی در بدن دارند. سیاهرگ خون را از اندام های بدن به قلب باز می گرداند. زمانی که خون در سیاهرگ جمع شود بیماری واریس شکل می گیرد و دریچه های موجود در سیاهرگ کارایی خود را از دست می دهند. پس واریس نوعی بیماری مرتبط با ورید یا سیاهرگ است. بانوی شهر شما را با بیماری واریس، علت ایجاد آن، چگونگی تشخیص، بروز علائم و همچنین درمان آن آشنا می سازد.
رگ های واریس متورم هستند و فقط در زیر پوست دیده می شوند. این بیماری معمولا در ناحیه پاها رخ می دهد، اما رگ های واریسی می توانند در سایر قسمت های دیگر بدن نیز ایجاد شوند. هموروئیدها یک نوع از وریدهای واریسی هستند.
علت به وجود آمدن واریس
رگ های بدن دارای سوپاپ یا دریچه های یک طرفه هستند که در انتقال خون به قلب کمک می کنند. اگر دریچه ها ضعیف یا آسیب دیده باشند، خون در رگهای بدن متسع شود. این اتساع باعث می شود که دریچه ها به درستی کار نکنند و در نهایت منجر به ایجاد وریدهای واریسی می شود. وجود رگ های واریس امری بسیار رایج است. برخی عوامل مرتبط با ایجاد این رگ ها عبارتند از:
بالاتر رفتن سن: هرچه سن افراد بالاتر رود احتمال ایجاد رگ های واریسی بیشتر است.
بروز بیشتر در زنان: مطالعات نشان داده است که زنان بیشتر از مردان دچار رگهای واریسی می شوند.
چاقی و اضافه وزن: افراد دارای اضافه وزن به احتمال بیشتری دچار این بیماری می شوند.
سابقه خانوادگی رگ های واریسی: اگر در خانواده، فردی رگ های واریسی داشته باشد، به احتمال زیاد، دیگر اعضای خانواده نیز مستعد ابتلا باشند.
بارداری: در دوران بارداری بروز این بیماری شایع است.
ورزش نکردن: افرادی که بصورت مرتب و روزانه ورزش انجام نمی دهند احتمالا به این بیکاری مبتلا شوند.
تشخیص رگ های واریسی
پزشکان اغلب وریدهای واریسی را از طریق معاینه جسمی تشخیص می دهند. هرچند گاهی اوقات ممکن است نیاز به آزمایش های بیشتری باشد.
علائم
در اکثر موارد، ایجاد شدن این وریدها هیچ دردی به همراه ندارد با این حال برخی علایم نشان دهنده این بیماری هستند. در ابتدای بروز رگ های واریسی دو علامت شاخص وجود دارد که در ذیل بیان شده اند:
- ایجاد شدن رگه های پیچیده و متورم
- وجود رگ هایی با رنگ آبی یا بنفش تیره
با این حال برخی از بیماران ممکن است علائم دیگری را تجربه کنند، همچون:
- احساس درد پاها
- احساس سنگینی پاها، به خصوص پس از ورزش و یا در شب
- آسیب جزئی به ناحیه آسیب دیده (ممکن است خونریزی طولانی تر از حد طبیعی داشته باشد)
- لیپودرماتوکلروزیس: چربی زیر پوست به ویژه در بالای مچ پا سفت می شود.
- متورم شدن مچ پا
- ورید عنکبوتی
- ممکن است در نزدیکی ورید واریس تغییر رنگ پوست اتفاق بیافتد مثلاً بنفش یا آبی رنگ شود.
- اگزما وریدی (درماتیت استاز) – پوست در ناحیه آسیب دیده خشک و قرمز شده و دچار خارش می شود.
- به هنگام ایستادن، برخی افراد به طور ناگهانی دچار درد پا می شوند.
- درصد بالایی از افراد مبتلا به واریس دچار سندرم پاهای بی قرار نیز هستند.
- آتروفی بلانچ : بروز لک های سفید نامنظم مانند زخم در مچ پا
عوارض جانبی رگ های واریس
عاملی که باعث می شود جریان خون بطور مناسب گردش نداشته باشد و شرایطی ایجاد شده باشد که جریان خون تضعیف شود، در طولانی مدت آسیب زا و خرناک خواهد بود و عوارض جانبی به دنبال دارد. با این حال، در اکثر موارد، واریس هیچ عارضه ای ندارد. اگر هم عارضه ای رخ دهد، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خون ریزی
- ترومبوفلبیت: لخته شدن خون در ورید پا که باعث التهاب پوستی می شود.
- نارسایی مزمن وریدی: زمانی که جریان خون ضعیف باشد، پوست اکسیژن، مواد مغذی و مواد زائد را با خون به طور کامل مبادله نمی کند. وریدهای مزمن ناشی از وریدهای واریسی نیستند، اما با یکدیگر ارتباط دارند. افراد مبتلا به نارسایی مزمن وریدی ممکن است به اگزما، واریس، لیپودرماتوسلوزیس (خشکی پوست) و زخم های وریدی نیز مبتلا شوند. برای نارسایی مزمن وریدی درمان های پزشکی بسیار مهم است.
درمان رگ های واریسی
معمولا درمان رگهای واریسی نیازی به جراحی ندارد. اما با انجام برخی کارهای ساده در رفتار حرکتی و سبک زندگی می توان از واریس پیشگیری کرد یا آن را درمان نمود.
ورزش کردن، کاهش وزن، بالا بردن پاها هنگام استراحت می تواند از بدتر شدن رگهای واریسی جلوگیری شود. همچنین از پوشیدن لباس های تنگ اجتناب کرده و از ایستادن طولانی مدت نیز خودداری کنید. از جوراب واریس استفاده کنید و اگر رگهای واریسی شما درد دارند حتما به پزشک مراجعه کنید.
