روی (Zinc) یک ماده معدنی است و آن را “عنصر اساسی ردیابی” می نامند زیرا داشتن مقادیری از این ماده برای سلامتی انسان لازم است. از آنجا که بدن ما مقدار زیادی روی ذخیره نمی کند، باید به طور مرتب به عنوان بخشی از رژیم غذایی مصرف شود تا بدن دچار کمبود روی نشود. کمبود روی می تواند باعث کوتاه شدن قد، کاهش توانایی مزه کردن غذا و کاهش قدرت باروری شود. منابع غذایی حاوی روی شامل گوشت قرمز، مرغ و ماهی است. گاهی نیز برای تامین مقادیر روی در بدن پزشکان یا متخصصان تغذیه قرص زینک پلاس را تجویز می کنند. با ما همراه باشید تا با علائم کمبود روی، دلایل تجویز قرص زینک پلاس، اثرات و عوارض احتمالی آن آشنا شوید.
کمبود روی چه علایمی دارد؟
روی برای رشد و بقای بدن انسان مورد نیاز است. تاثیرات این ماده در چندین سیستم و واکنش های بیولوژیکی بدن یافت می شود و به طور کلی برای عملکرد سیستم ایمنی، بهبود زخم ها، لخته شدن خون و عملکرد تیروئید ضروری است. روی در حفظ بینایی و غلظت های بالای چشم نقش اساسی دارد کمبود شدید آن می تواند باعث ایجاد تغییر در شبکیه چشم شود. کمبود روی با علائمی همراه است که مهمترین آنها شامل موراد ذیل می باشد:
- کاهش روند رشد بدن
- پایین آمدن سطح انسولین و دیابت نوع 2
- بی اشتهایی
- تحریک پذیری
- ریزش موی سر
- پوست خشن و خشک
- احساس ضعف بدنی
- کاهش قدرت چشایی و بویایی
- داشتن حالت تهوع و اسهال
- اختلالات روده ای (سندرم سوء جذب)
- نارسایی مزمن کلیه
- بیماری ناباروری مردان
- بیماری سلول داسی
- افسردگی اساسی
برای کاهش این علائم می توان از موادغذایی حاوی مقادیر نسبتاً بالایی از روی (مانند گوشت، غذاهای دریایی، لبنیات، آجیل، حبوبات و غلات) و یا مکمل روی استفاده کرد. قرص زینک پلاس به عنوان داروی حاوی روی به دلایل بسیار گسترده ای تجویز می شود که در ذیل مهمترین آنان شرح داده شده اند.
قرص زینک پلاس به چه دلایلی تجویز می شود؟
قرص زینک پلاس معمولاً برای تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود رشد و سلامت در نوزادان و کودکان، درمان سرماخوردگی و عفونت های مکرر گوش، آنفولانزا و عفونت های دستگاه تنفسی تجویز می شود.
برخی افراد از آن برای بیماری چشمی به نام دژنراسیون ماکولا، شب کوری و آب مروارید استفاده می کنند. از قرص زینک پلاس برای بیماری آسم، دیابت و آسیب عصبی همراه با فشار خون بالا نیز تجویز می شود.
همچنین این دارو برای درمان بی اشتهایی عصبی، اختلال وسواس جبری، افسردگی، افسردگی پس از زایمان، آلزایمر، اختلال کمبود توجه – بیش فعالی (ADHD)، احساس سیری مبهم (هیپوژوزیا) و انسفالوپاتی کبدی کاربرد دارد.
از قرص زینک پلاس برای درمان پوکی استخوان، کیست تخمدان ها، ورم مفاصل روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، زگیل و گرفتگی عضلات در افراد مبتلا به بیماری کبد استفاده می شود. همچنین برای بیماری های سلول داسی شکل، ریزش مو، اگزما، آکنه، تالاسمی، بیماری آلزایمر، سندرم داون، بیماری هانسن و فیبروز کیستیک نیز تجویز می شود. تحقیقات نشان داده است که این دارو برای پیشگیری از سرطان از جمله سرطان دهان و دندان، سرطان مری، سرطان روده بزرگ و سرطان معده کاربرد دارد.
همچنین از قرص زینک پلاس بصورت خوراکی برای جلوگیری از التهاب در مجاری دستگاه گوارش ، عوارض ناشی از شیمی درمانی، کم خونی، عوارض مربوط به بارداری از جمله کمبود آهن، تشنج، مسمومیت با آرسنیک، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، گرفتگی شریان، لوسمی، سوختگی، بثورات پوستی و ضایعات پوستی ناشی از عفونت لیشمانیا استفاده می شود
نکته: برخی از ورزشکاران برای بهبود عملکرد و قدرت ورزشی از روی به صورت دهانی استفاده می کنند.
عوارض احتمالی قرص زینک پلاس
توجه داشته باشید که بسیاری از محصولات روی نیز حاوی فلز دیگری به نام کادمیوم هستند. این امر به این دلیل است که روی و کادمیوم از نظر شیمیایی شبیه به هم هستند. قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد کادمیوم در طولانی مدت می تواند منجر به نارسایی کلیه شود.
مقدار زیاد زینک یا مکمل آن باعث کاهش ایمنی بدن، تداخل با جذب مس، کمبود مس در بدن و افزایش احتمال کم خونی می شود. مقدار زیاد زینک همچنین باعث حالت تهوع، سردرد، ناراحتی معده و استفراغ می شود. پس برای مصرف مکمل های زینک پلاس حتماً با پزشک متخصص یا مشاوره های تغذیه صحبت کنید.
