کیست سینه ساختاری گرد یا بیضی شکل بوده که محتوای سیال و مایع دارد. در حدود 25% حجم پستان، قابلیت تبدیل شدن به کیست را دارد. بیشتر کیست ها بی خطر و خوش خیم بوده و شانس ابتلا به سرطان پستان را ندارند. کیست پستان می تواند بسیار ریز و یا درشت باشد (2.5 تا 5 سانتی متر) به طوریکه از طریق لمس احساس شود.
ایجاد کیست ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در زنان بیشتر در حدود سن 40 سالگی دیده می شود. در بیش از نیمی از موارد، زنان به کیست های متعدد دچار شده که ممکن است همگی به طور هم زمان و یا بیش از یک دوره زمانی مشاهده شوند.
اگر کیست سینه به اندازه کافی بزرگ باشد از طریق لمس به صورت توده ای گرد و نسبتاً متحرک احساس شده که می تواند باعث درد و ایجاد ناهمواری در پستان شود. این علائم ممکن است در نقاط مختلف چرخه قاعدگی بدتر شده و بعد بهبود یابند.
انواع کیست سینه
پزشکان برای تشخیص نوع کیست، از سونوگرافی استفاده می کنند. بر اساس این تصویربرداری، کیست پستان در سه دسته قرار می گیرد:
کیست ساده Simple cysts
این نوع کیست ها دارای دیواره هایی صاف، نازک و منظم بوده و کاملاً پر از مایع هستند. امواج صوتی ارسال شده توسط سونوگرافی از میان مایعات عبور کرده و نشان می دهد که هیچ منطقۀ جامدی وجود ندارد. کیست ساده همیشه خوش خیم است.
کیست پیچیده Complex cysts
کیست های پیچیده دارای مرزهای نامنظم یا پیچ خورده، دیواره های ضخیم و برخی از موارد دارای نواحی جامد در بستر مایعات هستند. این نواحی مستحکم امواج صوتی ارسال شده از طریق سونوگرافی را بازمی گردانند. یک کیست سینه پیچیده گاهی اوقات آسپیراسیون شده یعنی با یک سوزن ریز تخلیه می شود تا مایعات داخل آن آزمایش شوند. اگر ردی از خون یا سلولهای غیرمعمول وجود داشته باشد، ممکن است برای تشخیص سرطان پستان آزمایش های بیشتری انجام شود.
کیست مختلط Complicated cysts
این کیست ها بین نوع ساده و پیچیده قرار دارند. اگرچه بیشتر ویژگی های کیست های ساده را به اشتراک می گذارند، اما در آنها مناطقی دیده می شود که برخی از امواج فراصوت را بازمی گردانند. با این حال، فاقد دیواره های ضخیم و یا اجزای جامد واضحی هستند که در یک کیست سینه پیچیده وجود دارد.
علائم ایجاد کیست سینه
کیست در پاسخ به تغییرات هورمون های زنانه اتفاق افتاده و هیچ روش شناخته شده ای برای جلوگیری از آنها وجود ندارد. این کیست ها ممکن است در یک یا هر دو پستان مشاهده شده و علائم آنها عبارتند از:
- لمس توده ای نرم، گرد یا بیضی شکل که لبه های مشخصی داشته و به راحتی حرکت می کند.
- ترشحاتی شفاف، پوشالی رنگ، زرد، و یا قهوه ای تیره از نوک پستان
- احساس درد در توده پستان
- افزایش سایز سینه و تا حدودی احساس درد درست قبل از عادت ماهیانه و برطرف شدن این علایم بعد از سیکل ماهانه
آیا میدانید بافت متراکم سینه چیست؟
علت ایجاد کیست سینه
هر یک از سینه ها حاوی لوب های هستند که مانند گلبرگ های یک گل آفتابگردان مرتب شده اند. این لوب ها به لوب های کوچکتر تقسیم شده که در دوران بارداری و شیردهی، تولید شیر می کنند. بافت پشتیبان که پستان را شکل می دهد، از بافت چربی و بافت پیوندی فیبری تشکیل شده است. کیست سینه در نتیجه تجمع مایع در داخل غدد در سینه ایجاد می شود.
درمان کیست سینه
برای کیست های ساده، درمانِ به خصوصی لازم نیست مگر اینکه بزرگ، ناراحت کننده و دردناک باشد. می توان کیست را با یک سوزن تخلیه کرد و اگر برگردد، مجدداً با ماموگرافی و سونوگرافی ارزیابی شده و دوباره تخلیه می شود. کیست های ساده می توانند به طور طبیعی و به کمک عواملی مانند گرما و یا مصرف دارو نیز تخلیه می شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله کیست تخمدان چیست؟ نشانه ها و دوره درمان آن را بخوانید.
در مورد کیست های پیچیده یا مختلط، برنامه پیگیری و نحوه درمان معمولاً یکسان است. پس از تصویربرداری و تایید رشد کیست، پزشك دستور به تخلیه و بررسی مایعات داخل آن را داده و در صورت لزوم آنتی بیوتیک تجویز می کند. او ممکن است از بیمار بخواهد هر 6 یا 12 ماه به مدت 1 یا 2 سال برای چکاپ کیست پستان مراجعه کند. به طور معمول، بیمار یک معاینه بالینی سینه و سونوگرافی دارد که ممکن است همراه با ماموگرافی یا بدون آن انجام شود.
راهکارهایی ساده برای رفع کیست پستان
ماهیانه پستان های خود را مورد بررسی قرار داده و برای یادداشت کردن تغییرات آن در طول ماه سعی کنید از یک برنامه منظم استفاده کنید. این برنامه به شما کمک می کند الگویی را ببینید که اگر کیستی ایجاد شود، چه زمانی باعث درد شده و چه زمانی علایم آن از بین می رود.
چنانچه در هنگام قاعدگی، درد و ناراحتی خفیفی در پستان های خود حس می کنید، مسکن هایی مانند استامینوفن می تواند به شما برای کاهش درد کمک کند.
اگر کیست ایجاد شده به دلیل تغییرات هورمونی باشد، پزشک می تواند با تجویز داروهایی نظیر تاموکسیفن یا آندروژن به تنظیم هورمونها کمک کرده و از علایم کیست سینه بکاهد.
گرما سبب از بین رفتن و یا کاهش کیست سینه ساده می شود. برای این کار می توانید از کمپرس آب گرم و یا پد گرمکن استفاده کنید. این کار را چند وقت یکبار در طول روز انجام دهید.
اگر نمی خواهید از کمپرس آب گرم استفاده کنید، دوش آب گرم بگیرید و اجازه دهید آب حداقل به مدت 15 دقیقه به روی پستانها جاری شود.
نکته مهم: چنانچه قرار دادن کمپرس آب گرم و یا برخورد آب با کیست دردناک است، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
از سینه بندهای مناسب استفاده کنید. سوتین شل سبب می شود پستان ها به دلیل مایع اضافه سنگین شده و سینه بندهای خیلی تنگ علاوه بر ایجاد درد و ناراحتی، مانع تخلیه غدد لنفاوی می شوند.
به طور طبیعی خانم ها با شنیدن اصطلاحات کیست “پیچیده” یا “مختلط”، نگران می شوند، اما اکثر کیست ها خوش خیم بوده و مشکلی ایجاد نمی کنند. اگر چند کیست پستان داشته یا به طور مکرر کیست جدید ایجاد می شود، این تغییرات حتما باید توسط یک متخصص بررسی و مدیریت شود. داشتن کیست به همراه سایر فاکتورهای ابتلا به سرطان پستان مانند سابقه خانوادگی، بسیاری از خانمها را دچار نگرانی می کند. اگر چه کیست سینه خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد اما مراجعه به یک متخصص پستان و پیگیری او می تواند اطمینان بخش باشد.
