امروزه کامپوزیت یکی از متداول ترین مواد موجود در کلینیک های دندانپزشکی هستند که عمدتاً برای بازسازی، زیبایی دندان های قدامی و همچنین برای پر کردن دندان های خلفی مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به نیاز هر بیمار انواع مختلفی از کامپوزیتها با ویژگی ها متنوع در بازار موجود است و گاهاً این تنوع در انتخاب مناسب ترین کامپوزیت دندان برای هر مورد بالینی می تواند حتی برای دندانپزشکان نیز کمی گیج کننده باشد.
کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت در واقع متشکل از مواد رزین کامپوزیت است که مستقیماً بر روی سطح دندان گذاشته می‌شود تا عیوب دندان را پنهان کرده و یا آن را ترمیم نماید. از این مواد برای پر کردن سطوح کوچک، سوراخ‌ها و ترک‌ها و لب پر شدگی کوچک دندانها استفاده می‌شود.
فواید
پیونددهی
کامپوزیت از نظر شیمیایی با ساختار دندان پیوند داده می شوند. در واقع کامپوزیتها ساختار دندان را تقویت و یکپارچگی اصلی آن را بازیابی می کنند. از آنجا که کامپوزیتها به دندان «چسبیده» هستند، برای ترمیم آنها نیاز به دندان کمتر سالم است. در فرایند پیونددهی ماده اتصال دهنده به همراه کامپوزیت تهیه شده و سپس پیوند میکرومكانیكی با دندان باعث می شود حالت خوبی در دندان ایجاد شود.
مقاله لمینت دندان و ایمپلنت دندان را بخوانید.
کاربرد بالینی کامپوزیت دندان چیست؟
پر کردن دندان
در پر کردن دندان با کامپوزیت در مقایسه با سایر روش های دیگر (مثل آمالگام)، سطح کمتری از دندان تراشید شده و ساختار سالم دندان به مقدار زیادی حفظ می شود.
ایجاد پل کامپوزیتی
در این حالت، دندان کامپوزیت با روش پیوند به دندان های همجوار متصل می شود. مهمترین مزیت این روش این است که هیچ گونه آسیبی به دندان های دیگر وارد نمی شود.
روکش دندان
روکش کامپوزیت ممکن است مستقیماً یا به صورت غیر مستقیم توسط دندانپزشک ساخته شود و بعداً آن را به دندان بچسبانند.
مهمترین مزیت کامپوزیت مستقیم، نسبت به مواد سنتی مانند آمالگام، زیبا بودن آنهاست. کامپوزیت ها می توانند در طیف گسترده ای از رنگ ها در دندان قرار بگیرند که باعث احیای تقریباً نامرئی دندان ها می شوند و می توان کامپوزیت را از نزدیک با رنگ دندان های فرد هماهنگ کرد.
کامپوزیت توسط دندانپزشکی به دو روش مختلف قابل استفاده هستند، این دو روش عبارتند از:
مستقیم
کامپوزیتهای مستقیم توسط دندانپزشک در مرکز بالینی قرار می گیرد. پلیمریزاسیون به طور معمول با یک نور گیرنده دستی انجام می شود که طول موج های خاصی را برای شروع فرایند پلیمریزاسیون ساطع می کند.
از این نوع کامپوزیتها می توان برای پر کردن حفره ها یا شکاف های کوچک بین دندان ها و تغییر شکل مجدد دندان ها استفاده کرد.
غیر مستقیم
کامپوزیتهای غیرمستقیم نیاز به درمان تهاجمی دارند و در این روش قسمتی از مینای دندان ها باید تراشیده شود تا جایی برای چسباندن ورقه های نازک پرسلن دندانی باز شود.
کامپوزیتهای غیر مستقیم می توانند برای موارد زیر استفاده شوند:
- پر کردن حفره های دندان با روش های لایه ای
- پر کردن شکاف بین دندان ها
- تغییر شکل دندانها
- روکش ها
برای داشتن دندان هایی سفید مقاله بلیچینگ دندان را بخوانید
انواع کامپوزیت و کاربردهای اصلی آنها در دندانپزشکی
قدامی
کامپوزیت های قدامی (که به آن کامپوزیت های زیبایی نیز گفته می شود) برای ترمیم دندان استفاده می شود. مزیت اصلی کامپوزیت های زیبایی این است که نوعی درخشندگی طبیعی و ماندگار دارند. این کامپوزیت ها امکان تغییر رنگ، شکل و اندازه دندان را بدون نیاز به تراش دهی فراهم می کنند.
خلفی
کامپوزیت خلفی مخصوص ترمیم دندان های ناحیه پشت دهان هستند. این کامپوزیت ها با در نظر گرفتن افزایش فشار استرستیکی که ترمیم های خلفی در معرض آن قرار دارند، طراحی شده اند. ماندگاری این نوع کامپوزیت بسیار بالاست.
سیال
مشخصه ی کامپوزیت سیال داشتن قابلیت سازگاری عالی و سیالیت آن است. این ویژگی منجر به سهولت کار دندانپزشک در کار با کامپوزیت می شود. در دندانپزشکی از کامپوزیت های مایع برای پر کردن حفره های کوچک در دندان مانند شکاف ها، منافذ یا پوسیدگی ریز استفاده می شود.
کامپوزیت بیشتر توسط متخصص دندانپزشکی زیبایی بطور مستقیم روی دندان قرار داده می شود. دندانپزشکان لایه های مختلفی از مواد کامپوزیت را روی دندان قرار می دهد و همانند کار مجسمه سازی به آن شکل و فرم می دهد. هر لایه از کامپوزیت دندان با استفاده از نور روی دندان محکم می شود و کاربردهای بالینی بسیاری دارد.
