چای ترش یا هیبیسکوس، از قسمت های خشک گیاه هیبیسکوس تهیه شده که به رنگ قرمز تیره است. این گیاه دارای طعمی ترش و شیرین، شبیه به زغال اخته بوده و به صورت گرم یا یخی مصرف شود. اما آیا نوشیدن آن مزایای سلامتی نیز به همراه دارد؟ بسیاری از افراد با گلهای زیبای گیاه هیبیسکوس سابداریفا (Hibiscus Sabdariffa) آشنا هستند. سرچشمه این گیاه در شمال آفریقا و آسیای جنوب شرقی بوده اما اکنون در بسیاری از اقلیم های گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند. مردم در سراسر جهان از قسمت های مختلف این گیاه به عنوان غذا و دارو استفاده می کنند.
بانوی شهر قصد دارد در این مقاله به بررسی مزایای سلامتی نوشیدن چای ترش بپردازد.
درباره چای ترش بیشتر بدانیم
چای گیاهی از انواع گیاهان و ادویه جات تهیه شده که از این رو چای هیبیسکوس نیز به عنوان یک چای گیاهی طبقه بندی می شود. اما در بسیاری از کشورها، چای گیاهی را نمی توان “چای” نامید زیرا از گیاه چای، Camellia Sinensis به دست نمی آید، بلکه به آن دمنوش یا جوشانده گیاهی گفته می شود. اگرچه دیگر چای های گیاهی به اندازه چای سیاه و چای سبز محبوب نیستند اما مصرف آنها به دلیل فواید بالقوه سلامتی شان در حال افزایش است.
چای ترش در کشورهای آفریقایی برای کاهش درجه حرارت بدن، معالجه بیماری های قلبی و معده درد کاربرد داشته و در ایران نیز برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود. مطالعات اخیر نقش چای هیبیسکوس را در درمان کلسترول بالا نیز بررسی و تایید کرده اند؛ به عبارتی مصرف چای ترش سبب افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد و سطح تری گلیسیرید می شود. علاوه بر موارد فوق، تحقیقات نشان داده که استفاده از این نوشیدنی گیاهی، سبب کاهش شاخص توده بدنی (BMI) شده که نشان دهنده تاثیر مثبت آن بر کاهش وزن است. از طرفی سرشار از آنتی اکسیدان های قدرتمند بوده و به جلوگیری از آسیب و بیماری ناشی از ایجاد رادیکال های آزاد کمک کند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که با ترکیباتی بنام رادیکال های آزاد که موجب آسیب رسانی به سلول های بدن می شوند، مبارزه می کنند.
این دمنوش خوشمزه و کم کالری فاقد کافئین بوده و به صورت گرم یا یخی مصرف می شود. از آنجا که ممکن است طمع ترش آن مطلوب همگان نباشد، اغلب از قند یا عسل برای شیرین کردن آن استفاده می شود. اعتقاد بر این است که فواید سلامتی چای ترش برای قلب به دلیل وجود ترکیباتی به نام آنتوسیانین ها بوده که همان مواد شیمیایی طبیعی هستند که به توت ها رنگ می بخشند.
گفته می شود چای هیبیسکوس دارای ترکیباتی است که ممکن است به جلوگیری از سرطان کمک کند؛ هیبیسکوس از نظر سطح پلی فنول ها (ترکیباتی هستند که نشان داده شده دارای خواص ضد سرطانی قدرتمندی هستند) بسیار زیاد است. در مطالعات آزمایشگاهی نتایج چشمگیری در مورد اثر عصاره هیبیسکوس بر روی سلولهای سرطانی به دست آمده است.
این نوشیدنی به صورت چای کیسه ای، گلبرگ های خشک شده، عصاره مایع و پودر برای استفاده موجود است. البته زنان باردار یا شیرده باید از مصرف آن باید اجتناب کنند.
نوشیدن چای هیبیسکوس در حد اعتدال به طور کلی بی خطر تلقی می شود. اما در کنار فواید مصرف چای ترش، استفاده بی رویه و دُزهای بالای آن می تواند سبب آسیب های کبدی شود. همچنین کسانیکه دارو مصرف می کنند، قبل از استفاده از این دمنوش (یا هر چای گیاهی دیگر) حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایند چون مصرف همزمان برخی گیاهان و داروها ممکن است خطرات سلامتی را به همراه داشته باشد.
