ما هر روز با مجموعه ای از مواد یا سطوحی که احتمالاً عفونی و آلوده اند، در تماس هستیم. به همین خاطر بیشترما از اهمیت شستن دست های خود در طول روز آگاه بوده ایم. اما در این روزها برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا به طور مرتب به افراد تاکید می شود که از شستن دست ها و ضدعفونی کردن سطوح، وسایل و مکان های آلوده غافل نشوند. این امر موجب استفاده مکرر افراد از مواد شوینده شده است. با این حال این مواد، علی رغم فواید پاک کنندگی دارای خطراتی نیز هستند.
بانوی شهر در این مقاله شما را با خطرات مواد شوینده آشنا می سازد، پس با ما همراه باشید.
مواد شوینده قدرت تمیزکنندگی بالایی دارند، بیشتر آنها اسیدی هستند و در آب حل می شوند. با این همه مهمترین نقطه ضعف و خطر مواد شوینده این است که آنها غیر قابل تجزیه هستند، به پوست آسیب وارد می کنند و در صورت استفاده مکرر و مستقیم باعث بیماری های ریوی (مانند آسم و آلرژی) و بروز برخی بیماری های پوستی نیز می شوند.
با این همه، محافظت از سلامتی امری فوق العاده مهم است. به همین خاطر اکثر ما بطور مرتب بهداشت فردی از قبیل استحمام و شستن لباس ها را را رعایت می کنیم.
اما بهتر است بدانیم که برخی از مواد شوینده که برای شستن لباس ها مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است به بافت پارچه ها آسیب برسانند، رنگ آنها را عوض کنند و حتی با باقی ماندن در تاروپود الیاف پارچه، در هنگام استفاده، به سطح پوست بدن نفوذ کنند و مشکلات پوستی را موجب شوند.
بیشتر افراد شستن لباس ها به ویژه روشن کردن لباسشویی را کاری ساده می دانند!! اما اگر با خطرات مواد شوینده آگاه باشید مطمئناً در انتخاب نوع مواد شوینده مصرفی خود دقت بیشتری می کنید.
نکته مهم این است که بیشتر مواد شوینده بکار رفته از طریق آب بطور کامل شسته نمی شوند (یا از بین نمی روند) و از طریق پوست شما قابلیت جذب در بدن را دارند. این مواد پاک کننده هایی شیمیایی هستند و ماندگاری این مواد در لباس ها موجب می شود که:
- پوست شما دچار سوزش، خارش، خشکی یا تحریک پذیری شود. افراد دارای بیماری های پوستی ممکن است مشکلات شان تشدید شود.
- گاهی احساس سوزش در گلو و چشم نیز احساس می شود.
- تنظیم هورمون ها را تغییر داده و حتی عملکرد غدد درون ریز را مختل کنند. محققان در پژوهش های علمی دریافته اند که مواد شوینده می توانند عملکرد غدد درون ریز را مختل کند و در تعادل هورمون های بدن در زنان و مردان اختلال ایجاد کنند. بسیاری از مواد شیمیایی موجود در محصولات تمیز کننده خانگی به عنوان استروژن های مصنوعی عمل می کنند، که باعث افزایش میزان فعالیت هورمون هایی مانند استروژن در بدن انسان می شوند. این مسئله می تواند بر باروری در مردان تأثیر منفی بگذارد و خطر سرطان پستان در زنان را افزایش دهد.
- عدم تعادل هورمونی همچنین در ابتلا به طیف گسترده ای از بیماری های و مشکلات جسمی و روانی از جمله بیماری های قلبی-عروقی، افسردگی و اختلالات ذهنی نقش دارد. به طور کلی این مواد پاک کننده خطراتی برای تولید مثل، خلق و خو و متابولیسم بدن دارند و ممکن است تأثیراتی نامطلوب و حتی دایمی بر بدن بگذارد.
- خطرات مواد شوینده شامل ایجاد برخی مشکلات تنفسی نیز می شود.
- آلودگی محیط زیست یکی دیگر از خطرات جدی مواد شوینده محسوب می شود. این مواد بعد از شستشوی نهایی، در فاضلاب ها تخلیه می شوند و به نوعی وارد محیط زیست می شوند. خطرات مواد شوینده ی بهداشتی بر روی محیط زیست امری غیرقابل انکار است و تنها در چند سال گذشته شاهد بوده ایم که زندگی حیوانات و گیاهان را با خطرات جدی روبه روکرده اند. بیشتر مواد شوینده در داخل آب جاری هستند و نشان داده شده است که در زندگی آبزیان اختلال ایجاد می کنند.
این مواد طبیعی نیستند و بسیاری از گیاهان و حیوانات نمی توانند مواد شیمیایی موجود در این محصولات را هضم یا دفع کنند. تولید و توزیع مواد شوینده مانند تری سدیم فسفات می توانند حتی در زندگی موجودات دریایی مشکلاتی را ایجاد کند. در واقع، فسفات هایی که به داخل دریا می روند، می توانند رشد جلبک هایی که تولید کننده سموم هستند را افزایش دهند که می توانند برخی گیاهان، ماهی ها، دلفین ها و سایر موجودات دریایی را از بین ببرند.
- مواد شوینده سلامت عمومی بدن کودکان را با مخاطره مواجه می سازند و موجب مشکلات گوارشی، مشکلات تنفسی و مشکلات مرتبط با دفع می شود.
- به طور کلی میزان آلرژی به شوینده به عنوان بیماری در حال ظهور و شیوع است. هرچه مواد شوینده ای که استفاده می کنید، قوی تر باشند، آن مواد دشوارتر پاک می شوند و تاثیرات بیشتری بر بدن شما می گذارند. آلرژی به محصولات حاوی مواد شیمیایی رو به افزایش است و امروزه تعداد بیشتری از افراد به سمت گزینه های سالم تر و طبیعی روی آورده اند. حتی برخی شرکت های مدافع سازگاری با محیط زیست با مواد شوینده بهتری وارد عرصه بازار شده اند و گزینه های سالمتری همچون آبرسانی و هیدروآلرژیکی پوست و حتی دوز ضعیف تر مواد شیمیایی بکارگرفته شده را به کاربران ارائه می دهند. نکته مهم این است که مواد شوینده طبیعی برای پوست و بدن خطرات کمتری دارند و به احتمال کمی موجب ایجاد شدن آلرژی و حساسیت پوستی همچنین ممکن است برای محیط زیست نیز ایمن تر باشند و خطر کمتری به بار آورند.
نتیجه گیری
رعایت بهداشت فردی و خانوادگی امری غیرقابل اجتناب است. با این حال برای حفظ سلامت خود و اطرافیانتان و کاهش خطرات مواد شوینده بهتر است نسبت استفاده از مواد پاک کننده را با توجه به مقدار مورد نیاز برای شستشو یا تمیز کردن منزل در نظر داشته باشید تا با استفاده افراطی و بی رویه از آنها سلامت خود را به خطر نیاندازید.
بهتر است بدانید که خطرات مواد شوینده هنگامی بیشتر می‌شود که آن ماده را بصورت غلیظ استفاده می‌کنیم. باید توجه داشته باشید که اگر شوینده‌ها را مقداری رقیق کنیم و از غلظت‌های پایین آن استفاده کنیم همان کارایی را دارد و درعین حال از سلامت خود محافظت کرده اید.
