کلاستروفوبیا واکنش ترس بیش از حد و غیر منطقی است. اگر مبتلا به فوبیا باشید، هنگامی که با منبع ترس خود مواجه می شوید، ممکن است احساس نگرانی و یا ناامیدی شدیدی کنید. فوبیا می تواند نسبت به یک مکان خاص، وضعیت یا شی باشد. بر خلاف اختلالات اضطراب عمومی، فوبیا معمولاً به چیزی خاص مربوط می شود. کلاستروفوبیا یا تنگناهراسی اختلالی است که شامل ترس از فضاهای محصور و یا تنگ است. بانوی شهر شما را با علایم و راه های درمان این اختلال آشنا می سازد.
افراد مبتلا به این اختلال از رفتن به فضاهای کوچک و مکان هایی مانند مترو و شرایطی که موجب وحشت و اضطراب آنها می شوند اجتناب می کنند. برای مثال ترجیح می دهند که به جای آسانسور از پله استفاده کنند حتی اگر تعداد طبقات بسیار زیاد باشد.
علایم کلاستروفوبیا
شایع ترین علائم هراس وجود حملات پانیک است. ویژگی های حمله پانیک عبارتند از :
- تپش قلب شدید
- تنگی نفس
- سخن گفتن سریع یا ناتوانی در صحبت کردن
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- فشار خون بالا
- لرزش
- درد قفسه سینه
- احساس خفگی
- سرگیجه و سر درد
- عرق کردن خفیف
- حس اتفاق ناخوشایند قریب الوقوع
- اضطراب و نگرانی شدید
- احساس ترس شدید از گیرافتادن
- ترس شدید از خفه‌شدن
- تمایل شدید به رفتن به مکان‌های باز
- سردرگمی و بی نظمی
نمونه هایی از فضاهای کوچک که می توانند باعث اضطراب شوند عبارتند از :
- آسانسورها یا راهروهای تنگ در فروشگاه ها
- تونل ها و زیرزمین ها
- قطارها و مترو
- درهای چرخان
- هواپیما
- توالت عمومی
- اتومبیل ها، به خصوص کسانی که دارای قفل مرکزی هستند.
- مناطق شلوغ
- کارواش
- برخی از تجهیزات پزشکی مانند اسکنرهای MRI
- اتاق های کوچک، اتاق های قفل شده یا اتاق هایی با پنجره هایی که باز نمی شوند
واکنش ها معمول مبتلایان به کلاستروفوبیا شامل موارد زیر است :
- چک کردن در خروجی و ماندن در نزدیکی آنها هنگام ورود به اتاق
- زمانی که همه درهای بسته می شوند احساس اضطراب می کنند
- ماندن در نزدیکی درب در یک مکان شلوغ
- اجتناب از رانندگی یا سفر زمانی که ترافیک احتمالا زیاد شود
- استفاده از پله به جای آسانسور، حتی اگر اینکار مشکل و ناراحت کننده باشد
علت شناسی کلاستروفوبیا
- تجربه احساس وحشت یا خطر قریب الوقوع در دوران کودکی می تواند در بروز اختلال کلاستروفوبیا موثر باشد. تجربیاتی که می توانند موثر باشد عبارتند از:
- حبث یا نگهداری در یک مکان محدود، به صورت تصادفی یا به طور هدفمند
- سوء استفاده یا آزار و اذیت به عنوان یک کودک
- زمانی که در یک منطقه شلوغ از والدین یا دوستان جدا شده باشد
- داشتن والدین پر مشاجره
- عوامل ژنتیکی یا جسمی
- داشتن آمیگدال کوچکتر: این ناحیه بخشی از مغز است که ترس بدن را کنترل می کند.
- مطالعات علمی نشان داده است که یک ژن ممکن است برخی افراد را به میزان بیشتری از “استرس ” مبتلا کند.
درمان کلاستروفوبیا
درمان رفتاری شناختی(CBT) : این روش درمانی می تواند برای کاهش فرکانس و قدرت محرک های ترس آور استفاده شود. پس از تشخیص، روانشناس ممکن است یک یا چند گزینه از گزینه های زیر را توصیه کند.
- هدف این است که ذهن بیمار بازنویسی شود تا مکان های ترس آور حذف شوند. این ممکن است شامل آرام کردن بیمار و فراهم آوردن شرایط لازم برای رفتن به فضاهای کوچک و کمک به آنها برای مقابله با ترس و اضطراب آنها باشد.
- نیاز به مواجه شدن با وضعیتی که موجب ترس می شود.
- مشاهده سایر افراد : دیدن دیگران در ارتباط با منبع ترس ممکن است برای بیمار اطمینان بخش باشد.
- تمرینات آرامش بخش و تصویرسازی ذهنی : تمرین تنفس عمیق، تفکر و انجام تمرینات آرام بخش عضلانی می تواند به درمان افکار منفی و کاهش اضطراب کمک کند.
درمان دارویی : داروهای ضد افسردگی و آرامبخش می تواند به درمان علائم کمک کند، اما مشکل اصلی را حل نمی کند.
داروهای جایگزین یا مکمل : بعضی مکمل ها و محصولات طبیعی. به عنوان مثال، روغن اسطوخودوس ممکن است به بیماران مبتلا به اضطراب کمک کند.
*درمان کلاستروفوبیا اغلب طولانی مدت است (حدود 10 تا 25 هفته، جلسات دو بار در هفته)*
به طور کلی تنگناهراسی یا همان کلاستروفوبیا، به ترس از گیر کردن در یک مکان تنگ و راه گریز نداشتن در مکان‌های تنگ گفته می‌شود. تنگناهراسی شدید اغلب به عنوان یک اختلال اضطرابی دیده می‌شود و می‌تواند به وحشت‌زدگی منجر شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند تنها تعدادکمی از مبتلایان به متخصص مراجعه می نمایند و از درمان روان‌پزشکی برخوردار می شوند.
