کمبود ویتامین ث در بدن منجر به بی حوصلگی، خستگی، درد و تورم در اندام ها و به خصوص پاها و یا در برخی از قسمت های دیگر بدن، خونریزی لثه و افتادن دندان ها می شود.
همچنین کمبود این ویتامین موجب بیماری اسکوروی”Scurvy” می شود. کمبود این ویتامین از زمان مصر باستان و یونان شناخته شده است. در آتن اکثر ملوانان این علائم را در سفرهای دریایی طولانی مدت تجربه می کردند و حتی بسیاری به دلیل اثرات شدید آن بر بدن جان می باختند. این بیماری همچنین در سال 1845 در طول قحطی ایرلند و جنگ داخلی آمریکا رخ داد. اخیرا اعلام کرده اند که در افغانستان در سال 2002، پس از جنگ و خشکسالی نیز اتفاق داده است.
در هر صورت کمبود ویتامین ث بر بدن تاثیرات بسیاری دارد که بانوی شهر شما را با علائم آن آشنا می سازد.
علائم ناشی از کمبود ویتامین ث شدید
ویتامین ث در ساخت کلاژن که جزء مهمی از بافت همبند است، نقش دارد. این بافت های برای ساختار (مخصوصاً ساختار عروق خونی) و حمایت از بدن ضروری هستند. همچنین کمبود ویتامین ث بر سیستم ایمنی بدن، میزان جذب آهن و متابولیسم کلسترول تاثیر می گذارد. علائم کمبود ویتامین ث ممکن است پس از 8 تا 12 هفته ظاهر شود. علائم اولیه شامل:
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- تحریک پذیری
- بی حسی
در صورت تداوم کمبود این ویتامین علائم دیگری در بدن بروز می یابد که عبارتند از:
- زخم و خونریزی: همانطور که اشاره شد ویتامین ث در تولید کلاژن نقش دارد در صورت کمبود آن بدن کلاژن کافی تولید نمی کند و در نتیجه در بافت ها خونریزی رخ می دهد.
- افتادن دندان: یکی از نشانه های قابل توجه اسکوروی آسیب جدی به دندان ها و افتادن آنها است.
- کم خونی: ویتامین ث حاوی مواد مغذی ضروریی است که به بدن در جذب آهن کمک می کند.
- ضعف و بی حالی: ویتامین ث برای تولید برخی انتقال دهنده های عصبی همچون دوپامین، نوراپی نفرین، اپی نفرین و کارنیتین نقش دارد. این انتقال دهنده های عصبی باعث ایجاد لذت و خوشی در مغز و بدن می شوند و در صورت کاهش آنها بدن دچار ضعف و بی حالی خواهد شد.
- بیماری لثه: تورم و خونریزی لثه یکی دیگر از علائم کمبود ویتامین ث است.
- مشکلات پوستی: ویتامین ث نقش مهمی در محافظت از پوست از اثرات مضر اشعه ماوراء بنفش دارد. این ویتامین همچنین از سنتز کلاژن حمایت می کند. پس کمبود آن در بدن ممکن است برروی پوست تاثیرات نامطلوبی داشته باشد. معمولا در افرادی که دچار کمبود ویتامین ث هستند پوست شان خشن، خشک و یا کبود می شود.
- پیچ خوردگی مو و مشکلات مرتبط با فولیکول مو: افراد مبتلا به کمبود ویتامین ث دچار مشکلات شدید مرتبط با مو می شوند. اغلب این مشکلات به دلیل کاهش کلاژن روی می دهد.
- مایالژی یا درد، از جمله درد استخوان
- تورم یا ادم بدن.
- ایجاد شدن لکه های قرمز کوچک ناشی از خونریزی زیر پوست
- تنگی نفس
- تغییرات خلقی و افسردگی
به طور کلی کلاژن ماده ای است که به پوست، استخوان ها، لثه و دندان ها مرتبط است و بافت متصل کننده آنان را تشکیل می دهد. ویتامین ث برای تولید کلاژن بسیار مهم است، و بدون آن، ساختارهای فوق دچار مشکل می شوند.
در صورت تداوم کمبود این ویتامین، فرد دچار زردی شدید، کاهش شدید گلبول های قرمز، خونریزی ناگهانی، نوروپاتی، تب و تشنج می شود و این علائم می توانند مرگبار باشد.
نکته
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که کمبود این ویتامین در زنان بارداری می تواند منجر به مشکلاتی در رشد مغز جنین شود.
با مهمترین علائم کمبود ویتامین C آشنا شوید.
علت کمبود ویتامین ث چیست؟
- برنامه رژیم غذایی نادرست: رژیمی که فاقد مصرف میوه ها و سبزیجات تازه باشد.
- بیماری هایی مانند بی اشتهایی عصبی و سایر مشکلات مرتبط با سلامت روان.
- رژیم های محدود کننده به علت آلرژی و حساسیت به برخی مواد غذایی غنی از ویتامین ها.
- مصرف بیش از حد سیگار، الکل یا استفاده از مواد مخدر.
- شیمی درمانی
- دیالیز
راهکاری رفع کمبود ویتامین ث چیست؟
برای جلوگیری از بروز کمبود این ویتامین در بدن یا کاهش علائم ناشی از کمبود آن می توان مقدار زیادی ویتامین ث را از میوه هایی همچون پرتقال و کیوی دریافت کرد.
باید این ویتامین را از مواد خوراکی بدست آورد. این ویتامین در میوه ها و سبزیجاتی همچون گوجه فرنگی، هویج، بروکلی، سیب زمینی، جعفری، کلم، اسفناج و یا غذاهای غنی شده وجود دارد.
بهترین منابع دریافت ویتامین ث عبارتند از میوه های گیلاس، انگور فرنگی سیاه، فلفل قرمز شیرین، کیوی، لیمو، گواوا، تمشک، پرتقال، توت فرنگی، پاپایا.
